De 3 belangrijkste onderwerpen tijdens de Financing for Development Top

• 10 juli 2015

Wat is er nodig om armoede en honger wereldwijd uit te bannen? Van 13 tot en met 16 juli, tijdens de Financing for Development Top in Addis Abeba (Ethiopië), moeten wereldleiders afspraken maken over de financiering van ontwikkelingssamenwerking in de komende 15 jaar. Afspraken die uiteindelijk grote invloed hebben op jouw leven en dat van miljoenen anderen. We lichten de 3 belangrijkste onderwerpen voor je uit.

1. Wie is verantwoordelijk voor de gevolgen van klimaatverandering?
   Kleine boeren hebben moeite om eten te verbouwen op extreem droge grond. Oogsten mislukken door overstromingen. En hele dorpen worden verwoest door aardbevingen. De gevolgen van klimaatverandering treffen vooral de allerarmsten. Rijke landen, die verantwoordelijk zijn voor het overgrote deel van de klimaatverandering, dragen slechts 2% bij aan wat arme landen nodig hebben om zich aan te passen aan het veranderende klimaat.
   In Parijs staat dit onderwerp in december op de agenda, en intussen zijn de Paus, Obama en China het erover eens dat de klimaatverandering om serieuze oplossingen vraagt. Rijke landen moeten veel meer geld toezeggen. Maar in plaats van leiderschap te tonen en de hulp te verhogen lijken rijke landen deze rol vooral af te schuiven op de private sector. En dat belooft niet veel goeds.
   
2. De rol van grote bedrijven in ontwikkelingssamenwerking
   Grote bedrijven worden gezien als mogelijke partners voor ontwikkelingssamenwerking en er wordt veel geïnvesteerd publiek-private partnerschappen. Partnerschappen met twijfelachtige resultaten, die vaak schade aan het milieu veroorzaken en mensenrechten schenden. Na advies van de Wereldbank slokte een privaat ziekenhuis in Lesotho bijvoorbeeld 51% van het nationale budget voor gezondheidszorg op, terwijl het platteland geen zorg kreeg.
   De rol van de private sector in ontwikkelingssamenwerking moet veel kritischer bekeken worden en aan veel strengere voorwaarden voldoen. De verwachting is echter dat bedrijven een nog grotere rol toebedeeld krijgen tijdens de top in Addis Abeba. Met geen enkele garantie dat investeringen via de private sector vooraf voldoende worden getoetst op relevantie of eventuele ongewenste effecten, noch dat achteraf goed wordt gekeken of de investeringen hebben bijgedragen aan duurzame ontwikkeling.
   
3. Strijd om het internationale belastingsysteem
   Veel onderwerpen op de Addis-agenda zijn al min of meer uitonderhandeld, maar over één punt is nog een flinke strijd gaande: internationaal belastingbeleid. Op dit moment verliezen ontwikkelingslanden jaarlijks zo’n $100 miljard doordat multinationale bedrijven hun winsten wegsluizen naar belastingparadijzen. Als ontwikkelingslanden meer belastinginkomsten innen, zullen zij zelf kunnen zorgen voor goed onderwijs, medische zorg en veiligheid.
   Het zijn nu de rijke landen, verenigt binnen de OESO, die werken aan nieuwe internationale afspraken tegen belastingontwijking. De belangen van ontwikkelingslanden worden in de voorstellen en afspraken die daaruit voortkomen nauwelijks meegenomen. Ontwikkelingslanden moeten als gelijken aan de onderhandelingstafel zitten en evenredig meepraten en meebeslissen over belastingbeleid. Maar de OESO-landen, waaronder Nederland, lijken vooralsnog niet bereid de macht te delen met ontwikkelingslanden.

Aanbevelingen van Oxfam aan wereldleiders

Namens Nederland schuift Minister Ploumen (handel en ontwikkelingssamenwerking) aan bij de onderhandelingen in Addis Abeba. Er is veel om voor te strijden. Ontwikkeling gaat niet op een koopje. Oxfam doet 3 dringende aanbevelingen aan de wereldleiders in Addis Ababa:

1. Rijke landen moeten hun verantwoordelijkheid nemen en veel meer geld toezeggen in de strijd tegen de gevolgen van klimaatverandering.
2. De private sector moet gebonden worden aan eisen van effectiviteit en duurzaamheid, in plaats van hen een vrijbrief te geven voor ongerichte investeringen, zonder effect voor ontwikkeling. 
3. Ontwikkelingslanden moeten als gelijken aan de onderhandelingstafel zitten en evenredig meepraten en meebeslissen over internationaal belastingbeleid. Een inclusieve mondiale aanpak van belastingontwijking zal enorm veel bijdragen aan financiering voor ontwikkeling en stelt ontwikkelingslanden zelf in staat hun eigen ontwikkeling te financieren, zonder afhankelijk te zijn van de grillen van de rijke landen.