Leven naast het water in Bangladesh en Nepal
In Nederland weten we: water is zowel vriend als vijand. Dit geldt ook in Nepal (waar veel rivieren ontspringen in de Himalaya) en Bangladesh (een plat, waterrijk land). De waterdreiging neemt alleen maar toe door klimaatverandering. Toch weten de mensen in Zuid-Azië zich aan te passen aan de rivier, mede dankzij een project van Oxfam Novib. Reis met ons mee naar het stroomgebied van enkele van de grootste rivieren ter wereld.
Bangladesh: de grootste delta ter wereld
Bangladesh is, net als Nederland, een dichtbevolkt deltaland. Er wonen maar liefst 170 miljoen mensen en staat daarmee in de wereldwijde top 10 wat betreft bevolkingsaantal. Machtige rivieren, waaronder de wereldberoemde Ganges, doorkruisen het vlakke land en stromen uit in de Golf van Bengalen. Miljoenen Bengalen profiteren van deze rivieren (voor vervoer, visserij of als drinkwater) – maar zij gaan letterlijk of figuurlijk kopje onder bij overstromingen. Door klimaatverandering neemt het extreme weer toe - denk aan langdurige regenval of cyclonen - en ook de zeespiegelstijging is een acute dreiging. Bangladesh heeft niet het geld om dure waterkeringen of dijken te bouwen, in tegenstelling tot Nederland.
Steeds vaker code rood in Bangladesh
Eind augustus is het weer raak. Na hevige regenval treden rivieren buiten hun oever en staan grote gebieden in het zuidoosten van het land blank. Bangladesh is noodgedwongen ingesteld op overstromingen en hierdoor valt het dodental relatief mee. Toch voelen ruim 5 miljoen mensen de impact. De elektriciteit valt uit; mensen raken hun huis kwijt; akkers worden onbruikbaar (en daarmee verdwijnen ook de inkomsten en voedselvoorraad)… de lijst gaat nog even door. Oxfam Novib is ter plaatse aanwezig en komt direct in actie met noodhulp. Maar we werken juist ook aan langetermijnoplossingen om mensen weerbaar te maken tegen het water.
Dit doen we in Bangladesh
Wie van de rivier leeft, moet ook inspraak hebben in het waterbeleid. Dat is de gedachte achter ons Transboundery Rivers of South Asia (TROSA)-project in Bangladesh, India en Nepal. Daarbij richten we ons onder andere op...
- Eerlijke wetgeving: het is hard werken voor vissers in Bangladesh. Daarom trainen we hen in het aankaarten van hun zorgen bij de lokale overheid. Eén van de onderwerpen waar we samen voor lobbyen is een betere compensatie tijdens het broedseizoen. Tijdens die maanden geldt een visverbod (wat heel goed is vanuit natuuroogpunt). Maar het probleem is dat duizenden vissers dan nauwelijks kunnen rondkomen.
- Duurzame bescherming: waarom dure dijken van cement bouwen als het goedkoper én milieuvriendelijk kan? Samen met Bengalen leggen we bandals aan. Dit zijn stellages van bamboe, die vanuit de oever dwars de rivier insteken, net als de kribben in onze rivieren. Nog een voordeel is dat gemeenschappen deze eenvoudig zelf kunnen maken en plaatsen.
Verhalen uit Bangladesh
Strijd voor uniek mangrovebos
Video
Op deze plek staat een YouTube video. YouTube plaatst cookies.
Als je die hier wilt bekijken, kies dan bij cookie-instellingen dat je social media cookies accepteert.
Of bekijk de video buiten deze site op YouTube.
Rivierbewoners verheffen hun stem
Veel arme mensen in Bangladesh wonen op eilanden in de rivier, 'chars' genaamd. Erosie en overstromingen zijn een constante bedreiging, verergert door grootschalige zandwinning. Door ons project leren deze gemeenschappen hoe ze zich moeten verenigen en inspraak eisen.
Dit project gaf ons moed. We kunnen ons nu verenigen voor een gezamenlijk doel.
-Moni Begum, lokaal leider en eilandbewoner
Boyati strijdt voor het mangrovebos
Boer en activist Israful Boyati strijdt voor het behoud van de Sundarban, een uitgestrekt mangrovebos dat miljoenen mensen beschermt tegen cyclonen en de stijgende zeespiegel. Het is ook een bron van voedsel, denk aan vis en krabben. Oxfam Novib steunt mensen zoals Boyati met geld, kennis en een platform.
Vroeger kwamen overstromingen of cyclonen maar één keer per jaar voor. Nu maken we het bijna elke maand mee.
- Israful Boyati
Video
Op deze plek staat een YouTube video. YouTube plaatst cookies.
Als je die hier wilt bekijken, kies dan bij cookie-instellingen dat je social media cookies accepteert.
Of bekijk de video buiten deze site op YouTube.
Nepal: tussen bergen en dalen
Wie aan Nepal denkt, denkt aan bergen. Maar je zou ook aan water moeten denken, want veel van 's werelds grootste rivieren ontspringen in het machtige Himalayagebergte. Die combinatie maakt Nepal enorm gevoelig voor klimaatverandering. Overstromingen (door smeltende gletsjers en extreme regenval) worden afgewisseld door extreem droge periodes. Nepalezen proberen zich zo goed mogelijk aan te passen aan het veranderende weer. Het helpt als ze inspraak krijgen in het lokale beleid. Dat is precies waar Oxfam Novib hen bij helpt, samen met onze Nepalese partnerorganisaties.
Nepalese vrouwen nemen heft in eigen handen
Nepalese vrouwen zijn de rivier de baas
Is water uit de Mahakali rivier vandaag drinkbaar? Anjala Devi Bohra en haar dorpsgenoten testen de PH-waarde, vervuiling en mogelijke bactieriebesmettingen, iets dat ze geleerd hebben in onze training. Slechte scores geven ze door aan de lokale politiek. Mogelijk is er dan afval gedumpt. Anjala test dus niet alleen voor eigen gebruik, maar óók om druk te zetten. Helaas is vervuild water niet de enige manier waarop de rivier dodelijk kan zijn, weet Anjala. "In 2014 stroomde het hele gebied onder. De mensen langs de rivier verloren alles, behalve de kleren de ze aan hadden. Dat was een zware tijd."
Tien jaar later zit Anjala in het lokale bestuur -mede dankzij onze leiderschapstraining- en maakt ze mensen bewust van de gevaren van natuurgeweld. 'Bouw je huis niet te dicht naast de rivier' of 'kap geen bomen op hellingen, die beschermen ons tegen modderstromen.' Dankzij onze inhoudelijke én leiderschapstrainingen kan ze dus veel mensen helpen, maar zelf heeft ze er ook baat bij gehad. "Vroeger durfde ik mijn naam niet eens te zeggen in vergaderingen. Vrouwen zijn het hier niet gewend om hun mening te geven. Maar nu praat ik gewoon mee!”
Grenzeloze impact in Nepal
Wie van de rivier leeft, moet ook inspraak hebben in waterbeleid. In Nepal richten we ons vooral op vrouwen én samenwerking over de grenzen heen.
- Vrouwenemancipatie: In Nepal zijn vrouwen vaak degenen die water halen of vissen. Zij kennen dus de vele gezichten van de rivier, maar hebben geen inspraak in het waterbeleid. Daarom geven we leiderschapstrainingen aan vrouwen, die op hun beurt weer dorpsgenoten trainen. De vrouwen dienen nu voorstellen in bij de lokale politiek; infomeren hun dorpsgenoten over de kansen of gevaren van de rivier; en gaan zelfs de lokale politiek in.
- Grenzeloos: een rivier houdt geen rekening met grenzen. Toch werken de landen in de regio nauwelijks samen in hun waterbeleid, met kwalijke gevolgen voor de mensen langs het water. Daarom organiseren we bijeenkomsten waar afgevaardigden uit de landen op neutrale plek kunnen overleggen. Ook voorzien we beleidsmakers van informatie uit onze rapporten, bijvoorbeeld hoeveel miljoenen mensen worden geraakt door slecht waterbeleid. Mede hierdoor is er een alarmsysteem in het leven geroepen, waarmee mensen stroomafwaarts gewaarschuwd worden in geval van hoog water. Een ander voorbeeld is het stimuleren van toerisme, zoals raften op de rivier. Dit levert inkomsten op én verbetert de samenwerking tussen de landen.
De rivier in beeld
Onderstaande prachtige foto's zijn gemaakt door Bengaalse en Nepalese fotografen uit ons Stories4Change programma, waarmee we jongeren de kans geven om hun verhaal te vertellen. Want die verhalen zijn essentieel in onze gezamenlijke strijd voor een eerlijke en gelijke wereld.
-
Toenemende erosie en extreem weer zorgen voor veel schade aan de dorpen van de oeverbewoners. Met zandzakken proberen ze hun huizen te beschermen.
Foto: Md Ashraful Huda
-
Extreem natte en droge periodes wisselen elkaar af in Bangladesh. Hier in Kurigram valt de rivier jaarlijks 6 maanden droog. Oeverbewoners worden hard geraakt door klimaatverandering.
Foto: Hadi Uddin
-
Miljoenen Bengalen verdienen hun inkomen op en in het water. Zij hebben veel last van de watervervuiling door grote bedrijven. Dit vermindert de visstand en bedreigt hun gezondheid.
Foto: Md Ashraful Huda
-
Veel vrouwen zijn van hun levensonderhoud afhankelijk van de rivier, maar mogen niet meebeslissen over waterbeleid. Ons project brengt daar verandering in.
Foto: Md Ashraful Huda
-
Een rivier houdt geen rekening met grenzen. Toerisme (zoals raften) bevordert de samenwerking tussen Indiase en Nepalese gemeenschappen én levert inkomsten op.
Foto: Amit Machamasi
-
Zandwinning is een lucratieve business in Nepal. Veel vrouwen verdienen een extraatje met het zeven van zand terwijl hun mannen als arbeidsmigrant in India werken.
Foto: Kishor Sharma
