500 kinderen opnemen: een noodoplossing, maar het minste wat we kunnen doen

Blog door Wouter van Dis, Expert migratie en vluchtelingen

500 paar kinderschoentjes, eenzaam op het Binnenhof. Schoentjes die eigenlijk aan de voeten van 500 kinderen hadden moeten zitten. Zij zitten zonder ouders vast in vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden. De alleenstaande kinderen wachten op een plek waar ze een toekomst kunnen opbouwen.

Nederland kan de kinderen zo’n plek bieden. En dat is hard nodig. Al jaren is de situatie aan de buitengrenzen van Europa onmenselijk. En hoewel onze zorgen tijdens de coronacrisis zich vooral richten op onze eigen gezondheid en financiële sores: de schrijnende verhalen stoppen niet.

Verdeel kinderen over Europa

Niet voor niets kwam Griekenland vorig jaar met een noodoproep: verdeel de alleenstaande kinderen over Europa. Een oproep die door veel Nederlanders is omarmd. Al maanden wordt door gemeenten, prominenten en via petities gevraagd om deze kinderen over te nemen. De 500 paar lege kinderschoentjes verschenen als vorm van protest op het Binnenhof. 

‘Geen structurele oplossing’

Maar terwijl een grote groep Europese landen bereid bleek om kinderen uit Griekenland op te vangen, houdt Nederland zijn poot stijf. Nee, we nemen geen 500 kinderen op. De reden: het is ‘geen structurele oplossing’.

Dat klopt. Het opnemen van 500 kinderen is een druppel op de gloeiende plaat. Structurele oplossingen zijn hoognodig. Sinds begin dit jaar zijn de problemen op de Griekse eilanden namelijk ernstig verslechterd. Uit ons recente rapport blijkt dat de nieuwe asielwetgeving in Griekenland mensenrechten bedreigt, mensenlevens in gevaar brengt en asielzoekers nauwelijks toegang biedt tot een eerlijke procedure.

Inhumaan asielbeleid

Mensen worden na aankomst in Griekenland direct in detentie geplaatst - óók kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een beperking - zonder goede toegang tot zorg of informatie. De Griekse asieldienst verwerpt sinds de nieuwe wet buitensporig veel asielaanvragen, zonder goede verklaring. Ook die van mensen die op de vlucht sloegen uit brandhaarden als Syrië en Afghanistan.

Ja, structurele oplossingen zijn inderdaad nodig, en Europa speelt daar een grote rol in. De nieuwe wet past namelijk in een lange traditie van inhumaan asielbeleid, dat begon met de EU-Turkijedeal in 2016. Sindsdien is de situatie op de Griekse eilanden alleen maar achteruitgegaan. En dat is niet alleen de schuld van Griekenland. De EU-lidstaten willen namelijk ook dat Griekenland streng is. Ondertussen werkt de EU aan een nieuw ‘migratiepact’: een alomvattend nieuw migratiebeleid voor Europa. De geruchten over dit pact stemmen niet hoopvol: het Griekse model wordt als blauwdruk gebruikt voor hoe mensen aan de Europees grenzen worden behandeld. Dat betekent: nog meer schrijnende verhalen zoals die uit Griekenland. 

EU: neem je verantwoordelijkheid!

Zo kunnen we niet verder. Het is schaamtevol dat Europa, een van de rijkste continenten op aarde, niet in staat is om mensen op de vlucht voor oorlog en geweld op een menswaardige manier op te vangen. Zeker als we dat onder het mom van ‘opvang in de regio’ wel verwachten van veel armere landen.

De EU moet haar verantwoordelijkheid nemen, in plaats van Griekenland aan haar lot over te laten. Door:

• De nieuwe Griekse asielwet te evalueren. Mensenrechten moeten worden beschermd, detentie moet de uitzondering worden in plaats van de regel en iedereen moet toegang hebben tot een eerlijk en effectief asielsysteem.
• Psychosociale en juridische hulp aan asielzoekers te bieden
• Plaatsen te bieden voor de herplaatsing van vluchtelingen, onder wie deze kinderen

Noodoplossing, maar het minst wat we kunnen bieden

Het is begrijpelijk dat we ons door de coronacrisis zorgen maken om onszelf, onze gezondheid en ons werk. Maar die zorgen mogen niet ten koste gaan van onze medemenselijkheid. En al helemaal niet ten koste van de toekomst van 500 alleenstaande kinderen. 

Ja, het overnemen van een aantal alleenstaande kinderen uit Griekenland is een noodoplossing. Maar totdat we met structurele oplossingen komen en kinderen in Europa niet meer in gruwelijke omstandigheden hoeven te overleven, zijn noodoplossingen het minste dat we kunnen bieden.

Vind jij dit ook? Roep dan de overheid op om deze kinderen op te nemen. Laat je stem horen en teken de petitie!