Activisme is van alle tijden
Activisme: het is bepaald geen nieuw fenomeen. Maar hoe en waartegen we de barricades op gaan, dat verandert wel. Actievoerders Egbert Tellegen (84) en Caya Boode (21) aan het woord over hun activisme.
Maatschappijkritiek in de jaren 70
‘Give Earth A Chance. Die leuze trof mij bij de eerste viering van Earth Day, 22 april 1970. Ik doceerde destijds aan New York University’, zegt Egbert Tellegen (84, foto boven) uit Amsterdam. Behalve socioloog is hij ook emeritus hoogleraar Milieukunde. ‘Op dat moment ontwaakte mijn milieubewustzijn, ook door de verschijning van het baanbrekende rapport ‘Grenzen aan Groei’ uit 1972. Dat rapport stipte drie gevaren aan: voedselschaarste, uitputting van grondstoffen en vervuiling.’
‘Over klimaatverandering ging het nog niet echt. Terug in Amsterdam was ik van 1973 tot 1976 voorzitter van de Vereniging Milieudefensie. In 1976 werd ik coördinator van de Interfacultaire Vakgroep Milieukunde. Mijn voorzitterschap gaf ik toen op; het leek me niet goed om mijn rol op de universiteit te combineren met de activistische rol bij Milieudefensie.’
Rampzaling systeem
‘Mijn activisme kreeg een meer persoonlijke vorm. Ik deed mijn auto weg, werd vegetariër en mijn vrouw en ik gaven het plan op om nog een derde kind te krijgen. Uiterlijk was ik geen hippiefiguur, maar systeemkritiek zat wel in mijn ideeën. Ik ontwikkelde me tot een fundamentele criticus van de bestaande kapitalistische economie. Dat kapitalisme heeft in tijden van onbegrensde mogelijkheden voor grote vooruitgang gezorgd. Maar inmiddels is het een rampzalig economisch systeem geworden, waarin we steeds meer aanlopen tegen de milieugrenzen van menselijke activiteiten. De kapitalistische economie moet plaatsmaken voor een economie waarin professionaliteit centraal staat, en niet de winsten van multinationals. De ‘macht van het geld’ moet stap voor stap, maar toch drastisch, worden teruggedrongen.’
Activisme in 2022
'Mijn zus werd vegetariër toen ik 5 was. Langzaam groeide dat in het systeem van ons hele gezin,’ vertelt Caya Boode (21), student Sportkunde in Haarlem. ‘Wat begon als protest tegen dierenleed werd een leefstijlverandering voor ons allemaal. Klimaatbewustzijn kreeg ik van huis uit mee. Mijn activisme zit deels in gedrag: als flexi-vegan doe ik liever inconsequent goed dan consequent fout. Nu reis ik bijvoorbeeld met bus en trein naar Lissabon. Door anderen te laten zien en te vertellen over duurzame alternatieven, draag ik bij aan oplossingen voor he klimaatprobleem.’
Informatie delen
‘Op Instagram deel ik vaak filmpjes over idealistische onderwerpen. Als ik meer weet, kan ik ook beter informatie doorgeven aan leeftijdsgenoten. Nu ik meer leer overhet klimaat, zie ik ook dat veel vormen van rechtvaardigheid samenhangen. Hittegolvenleiden tot droogte en hongersnood en daar zijn vrouwen dan weer vaker de dupe van.’
'Bij mijn studiekeuze twijfelde ik: sport of maatschappij? Ik koos sport, maar door mijn activisme ontwikkel ik alsnog mijn maatschappelijke betrokkenheid. Vorig jaar rende ik een benefietloop om geld op te halen voor bosbrandbestrijding. Zo zijn sport en mijn idealen mooi te combineren. Via Instagram kwam ik Activist Lab op het spoor, Oxfam Novibs campagnetraining voor jonge activisten. Bij de afsluitende actiedag kon ik ook allerlei mensen buiten mijn ‘bubbel’ aanspreken en informeren over hoe alle vormen van rechtvaardigheid samenkomen bij het klimaat. Door mijn deelname ben ik nog actiever geworden.’
Kom ook in actie voor het klimaat
