Cashen in coronatijd
Grote internationale bedrijven keren tijdens de pandemie miljarden uit aan hun - vaak toch al rijke - aandeelhouders, terwijl meer dan 400 miljoen mensen hun werk kwijtraakten sinds het begin van de coronacrisis.
Google, Amazon, Nestlé… het zijn dit soort grote bedrijven die de afgelopen maanden lekker hebben verdiend. En naar verwachting zal die winst dit jaar nog flink toenemen, tot ongeveer 109 miljard dollar aan het einde van 2020. Winst die vooral ten goede komt aan al rijke aandeelhouders. En dat in een tijd dat we met z’n allen moeten inleveren als gevolg van de coronacrisis.
“We staan op een kruispunt: gaan we door met de winner takes it all-economie, of kiezen we voor een meer duurzame en eerlijke economie die voor iedereen werkt?” - Maarten De Vuyst, bedrijvenexpert Oxfam Novib
Wat is er mis met winst maken tijdens corona?
Flink verdienen tijdens de coronacrisis, daar is toch niks mis mee? Het geld dat wordt verdiend door grote bedrijven, kan goed worden gebruikt om de meedogenloze gevolgen van de coronacrisis te verzachten.
In plaats van de winst te investeren in duurzame technologie en eerlijk belasting af te dragen, verergeren veel grote bedrijven de economische gevolgen van de coronacrisis juist, blijkt uit ons nieuwste rapport 'Power, Profits and the Pandemic'. Bedrijven keren hun winst massaal uit aan eigenaren en aandeelhouders, en lobbyen voor belastingvoordelen.
Miljoenen banen zijn al verloren
Terwijl multinationals cashen tijdens de coronacrisis, verloren de afgelopen maanden al ruim 400 miljoen mensen hun baan als gevolg van corona. De miljardenwinsten staan in schril contrast met de miljoenen mensen die hun inkomen kwijt zijn en in de armoede vervallen. Zo worden de rijken nog rijker, terwijl gewone mensen soms letterlijk op straat staan.
‘De Covid-19 pandemie legt de perverse verhoudingen van ons economische stelsel keihard bloot. Een klein aantal miljardairs wordt nog rijker van de winsten van multinationals, terwijl miljoenen mensen hun banen verliezen en vervallen in armoede. - Maarten De Vuyst
Geen overheidssteun, geen eten
Amina uit Kenia draagt de zorg voor haar ouders, broertjes en zusjes en haar zoon. Met haar werk in een schoonheidssalon verdiende ze genoeg om de huur te betalen en eten op tafel te krijgen voor het gezin. Tot corona toesloeg en ze haar werk verloor. ‘We kunnen alleen ’s avonds eten, omdat ik niet meer kan betalen. Soms heb ik niet genoeg geld om water te kopen.’
Met het geld dat Amina via Oxfam kreeg, kon ze een maand huur betalen, haar schuld aflossen bij de lokale winkel en eten kopen. ‘Met het geld dat over was, kon ik medicijnen kopen voor mijn vader, die chronisch ziek is. Voor de cash transfer had ik niets. Ik ben heel blij met het geld dat we gekregen hebben.’
‘Dit is niet uit te leggen’
‘Het is niet meer uit te leggen dat grote bedrijven en hun aandeelhouders zulke winsten maken terwijl gewone mensen de prijs betalen,’ zegt Maarten De Vuyst, bedrijvenexpert van Oxfam Novib. Hij weet dat het ook anders kan, en maakt de simpele rekensom: ‘Een stevige corona-belasting op de winsten van bedrijven die buitensporig profiteren van COVID-19, zou in 2020 miljarden kunnen opleveren. Geld dat gebruikt kan worden voor betaalbare COVID-19 testen en vaccins die de hele wereldbevolking ten goede komen.’
Wat is er nodig voor een duurzame economie?
Politici, beleidsmakers en bedrijven zelf moeten hun bedrijfsmodel omvormen, zodat het ook ten goede komt aan de werknemers, leveranciers en consumenten van de bedrijven, en aan de samenleving als geheel.
- Voer overal een leefbaar loon in;
- Zorg voor een veilige werkplek voor werknemers;
- Bedrijven dragen eerlijke belastingen af;
- Overheid voert een stevig beleid op verantwoord ondernemen.
Eisen aan overheidssteun tijdens de coronacrisis
Het is mooi dat de Nederlandse overheid ondernemers en bedrijven ondersteunt met noodmaatregelen. Maar zorg dan ook dat bedrijven mensen in de wereld ondersteunen.
De Vuyst: ’Nederland moet harde eisen stellen bij financiële steun aan bedrijven vanwege de Covid-crisis. De overheid stelt al voorwaarden op het vlak van winstuitkeringen en bonussen bij steun aan bedrijven, maar breder zou verzekerd moeten worden dat het economische herstelpakket een stevige bijdrage levert aan het realiseren van een meer rechtvaardige en duurzame economie. Een bijzondere belasting op buitengewone winsten gemaakt door bedrijven tijdens of door de coronapandemie kan daaraan een grote financiële injectie geven.’
Vrijwillige maatregelen zijn niet voldoende
‘Bedrijven moeten veel meer doen om mensenrechtenschendingen en milieuschade te voorkomen en aan te pakken, en zouden eerlijk belasting moeten betalen. Vrijwillige maatregelen blijken keer op keer niet voldoende. Het is tijd voor dwingende maatregelen. We wachten met spanning op voorstellen van Minister Kaag.’
Kabinet, pak de coronacrisis eerlijk aan!
De coronacrisis veroorzaakt nog meer armoede in een wereld die al ongelijk is.
We kunnen nu met elkaar zorgen voor een wereld waarin het coronavirus vandaag én morgen niet nóg meer slachtoffers maakt.
