Komt er eindelijk vrede in Oekraïne?
Het is de vraag op ieders lippen: komt er wel of geen staakt-het-vuren in Oekraïne? En… zal dat een eerlijke deal zijn die leidt tot duurzame vrede, mét genoeg inspraak van Oekraïne? Want laten we duidelijk zijn: het is niet aan andere landen om de toekomst van 44 miljoen Oekraïners te bepalen.
Stop het geweld tegen burgers
Oekraïense burgers zijn al jaren het slachtoffer van Russisch oorlogsgeweld. Ruim drie jaar geleden (op 24 februari 2022) begon de grootschalige invasie van het land, maar in 2014 bezette Rusland ook al de Krim. Te veel mensen hebben geliefden verloren of zijn hun huis en inkomen kwijt. Zij kampen al jaren met dagelijkse stress en onzekerheid. Steden en dorpen zijn verwoest en ook energiecentrales zijn regelmatig het doelwit zijn van Russische raketaanvallen. Het is moeilijk overleven zonder water, stroom en verwarming - zeker in de wintermaanden, met temperaturen tot wel -20 °C. Toch blijven veel mensen veerkracht tonen.
De feiten op een rij
- In totaal zijn er ruim 12.000 burgerdoden gevallen. Vorige maand (februari 2025) vielen er nog 123 burgerdoden door raketaanvallen. Dit gaat al drie jaar zo door.
- 6,9 miljoen mensen zijn de oorlog in Oekraïne ontvlucht. Nog eens 3,7 miljoen mensen zijn ontheemd in eigen land.
- Ruim één derde van de bevolking kampt met dagelijkse stress en depressie. Dit is het hoogst onder de mensen die noodgedwongen zijn gevlucht.
- 12,7 miljoen mensen hebben hulp nodig. Dat is 36% van de bevolking.
- Energiecentrales zijn regelmatig het doelwit van Russische raketten. Dit is een schending van het internationaal humanitair recht, omdat burgers hiervan afhankelijk zijn.
Oekraïne is van de Oekraïeners
Het is het gesprek van de dag. Wel of geen staakt-het-vuren? Met of zonder grondstoffendeal? En… zit Oekraïne aan de onderhandelingstafel? Die laatste vraag lijkt bizar, maar in februari was dat een realiteit. Toen onderhandelden Amerikaanse en Russische delegaties in de Saudische hoofdstad Riyad over de toekomst van Oekraïne. Delegaties van dat laatste land waren niet uitgenodigd. Daarnaast snijden overheden wereldwijd ook nog eens in het budget voor noodhulp. Dit heeft een directe impact op Oekraïne: voor onze nationale partners is het steeds moeilijker om de verschillende crises het hoofd te bieden.
Juist nu moeten we solidair zijn met Oekraïners én eisen dat zijzelf mogen beslissen over de toekomst van hun land. Het is niet aan andere landen (zoals Rusland en de Verenigde Staten) om die toekomst uit te stippelen. Elk pad richting een duurzame en rechtvaardige vrede is alleen mogelijk mét Oekraïners, waarbij goed geluisterd wordt naar de stemmen van vrouwen en maatschappelijke organisaties en waarbij schendingen van het internationaal recht niet ongestraft blijven.
Anna Kulyeva blijft moed houden
Anna Kulyeva uit Tsjernihiv (150 km ten noorden van Kyiv) is de oprichter van onze partnerorganisatie Anika. Deze organisatie repareert huizen, die in deze stad helaas regelmatig beschadigd raken door raketaanvallen. Anna: "Overal waar je kijkt zijn verwoeste gebouwen en wanhopige mensen. In het begin deelde ik vooral voedsel of kleding uit, omdat ik íets wilde doen. Maar door de samenwerking met Oxfam kunnen we nu ook grotere problemen aanpakken, zoals beschadigde huizen bewoonbaar maken. Daardoor hebben mensen tenminste weer een dak boven hun hoofd."
"Als ik door de stad rijd denk ik vaak: 'hey, dat zijn onze ramen' of: 'wij hebben dat dak gerepareerd.' Elk verhaal is uniek en blijft je bij. Soms is het wel zwaar. Mijn leven van vóór de oorlog voelt heel ver weg. Ik ben vergeten hoe het is om kalm te zijn. Ik verlang naar vrede, dat we ons weer kunnen richten op de toekomst en niet van crisis naar crisis gaan. Wat dat betreft ben ik dankbaar voor mijn collega's, de mensen van Oxfam Novib en alle supporters en vrijwilligers die ons werk mogelijk maken. Door jullie steun houden we moed."
Ons werk in Oekraïne
Samen met partnerorganisaties hebben we de afgelopen drie jaar ruim 2,4 miljoen mensen ondersteund in zowel Oekraïne zelf als in buurlanden.
Dat deden we onder andere met…
- Schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen
- Voedselpakketten
- Toegang tot medische faciliteiten en onderwijs
- Psychosociale hulp, o.a. bij huiselijk geweld
- Huisreparaties (daken en ramen die door luchtaanvallen zijn vernietigd)
- Leningen aan Oekraïense ondernemers
Oxfam en partners werkten de afgelopen jaren in de gekleurde gebieden op de kaart. De paarse regio's behoren tot de frontlinie. Hier werkten wij in de gebieden die onder controle staan van de Oekraïense regering.
