OESO-evaluatie biedt handvaten voor een effectief ontwikkelingsbeleid

Foto: Oxfam Novib

Nederland moest alles op alles stellen om terug te gaan naar een ontwikkelingsbudget van 0,7% van haar economische kracht. Dat is een van de belangrijkste conclusies van de OESO in haar grootschalige evaluatie van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid.

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) doet elke 5 jaar in samenwerking met andere donoren een evaluatie van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid. Op 29 juni werd de meest recente evaluatie gepresenteerd. 'Nederland sloeg eerdere adviezen in de wind en moet nu daad bij het woord voegen.'

Nederland sloeg eerdere adviezen in de wind

Sinds het begin van Rutte I (2010-2012) heeft het Nederlandse beleid voor ontwikkelingssamenwerking grote veranderingen doorgemaakt. Zo is het ontwikkelingsbudget sterk gedaald en krijgt de private sector een groter aandeel in het beleid. 'Deze veranderingen zijn precies de zaken waar de OESO tijdens haar vorige evaluatie in 2011 voor waarschuwde, en de OESO merkt nu op dat Nederland hier niet goed op heeft geleverd', aldus senior beleidsadviseur Daniela Rosche. In de evaluatie van 2011 stelde de OESO al dat Nederland moet oppassen met private sectorinstrumenten voor ontwikkeling te verweven met haar commerciële interesses.

Helaas blijkt nu dat Nederland deze adviezen in de wind heeft geslagen. De OESO beveelt Nederland aan om de geldstromen naar private sector instrumenten inzichtelijker te maken. Nu blijft het onduidelijk of ontwikkelingsbudget op de juiste plek komt en wat de impact van deze instrumenten zijn. De impactmetingen van deze instrumenten moeten dus ook een stuk beter worden. Oxfam Novib liet vorig jaar al zien hoe een deel van het ontwikkelingsgeld een subsidieregeling is voor Nederlandse bedrijven. Samen met het gebruik van ontwikkelingsgeld voor eerstejaars asielopvang in Nederland blijft er daardoor te weinig geld over voor programma’s om de allerarmsten te bereiken, waardoor het beleidsinstrument haar slagkracht verliest. Bijna een derde van het Nederlandse ontwikkelingsbudget werd bijvoorbeeld in Nederland zelf uitgegeven in 2015. Daarnaast maakt de OESO zich zorgen dat Nederland geen duidelijk plan heeft over hoe haar klimaatfinanciering tot stand zal komen.

Geen boter bij de vis

Bij de presentatie van de evaluatie werd herinnerd dat de noodzaak van een internationale norm voor ontwikkelingshulp van 0.7% van de economische kracht bedacht was in Nederland. Het is dan ook schrijnend dat Nederland op het punt staat om het budget tot op het bot uit te kleden. ‘De OESO doet nu eigenlijk een oproep aan de onderhandelaars van de kabinetsformatie om het budget voor ontwikkelingssamenwerking weer terug naar 0.7% te brengen’, aldus Rosche. ‘De WRR stelde vorige maand eveneens dat Nederland moet terugkeren naar de 0.7%, ook in het licht van onze nationale veiligheid. Rosche: ‘Nederland moet boter bij de vis doen en haar internationale afspraken nakomen. Nederland moet weer durven te investeren in de grondoorzaken van extreme armoede, conflict en fragiliteit.’

Leiders Met Lef gezocht

Met vooraanstaande instanties als de OESO en de WRR die pleiten voor een slagkrachtiger ontwikkelingsbeleid liggen er dus kansen voor de onderhandelaars aan de formatietafel. In haar evaluatie geeft de OESO nog veel meer aanbevelingen om het Nederlandse ontwikkelingsbeleid nog effectiever te maken. Dit is hard nodig, want er liggen nog grote uitdagingen in het verschiet op het gebied van armoede en ongelijkheid. Ontwikkelingssamenwerking heeft zich in het verleden bewezen om een belangrijke bijdrage te leveren om deze grote problemen van onze tijd op te lossen. We hebben nu leiders met lef aan de formatietafel nodig om door te pakken in plaats van de problemen door te schuiven.

Want ontwikkelingssamenwerking levert. Opgeven niet.