Mensenrechtenschendingen tijdens bouw van WK voetbal in Qatar: ‘No questions asked’
Het WK voetbal in Qatar is begonnen; omstreden om verschillende redenen. Je kunt ervoor kiezen om het toernooi als kijker te boycotten, maar hiermee lossen we de problemen niet op. Het rapport van Fair Finance International (FFI), verschenen op 7 november, laat namelijk duidelijk zien dat Europese financiële instellingen mede-verantwoordelijk zijn voor de mensenrechtenschendingen in Qatar. Hoe zit dit precies? We spraken onze collega, en projectleider van FFI, Kees Kodde (zie foto) over de bevindingen.
Kun je ons meer vertellen over het rapport?
‘Uit onderzoek blijkt dat bijna de helft (maar liefst 47%) van de financieringen voor bedrijven die actief zijn in de bouwsector en hotelsector in Qatar afkomstig is van Europese financiële instellingen. Denk aan banken, pensioenfondsen en verzekeraars. Kortom, met de premies en spaartegoeden van Europese burgers. Toen 12 jaar geleden bekend werd dat Qatar het WK mocht hosten, is er flink geïnvesteerd en verdiend aan de bouw van de vele hotels en voetbalstadions.
Maar de bouw ging helaas wel gepaard met vele mensenrechtenschendingen en zelfs noodlottige ongevallen op de werkvloer. In het rapport kun je onder andere lezen over de dood van Mohammad Kaochar Khan uit Bangladesh of Tul Bahadur Gharti uit Nepal. Beide mannen zijn overleden op 34-jarige leeftijd, beiden kwamen als arbeidsmigrant naar Qatar om te kunnen zorgen voor hun families thuis. Hun families zijn nooit ingelicht over de daadwerkelijke reden van hun dood. Noch zijn ze gecompenseerd.’
Hebben diezelfde financiële instellingen geen regels of eisen wat betreft de arbeidsomstandigheden?
‘We vroegen alle onderzochte instellingen of ze vragen hadden gesteld rondom de arbeidsomstandigheden aan de bouwbedrijven en hotels waarin zij investeerden. De antwoorden waren teleurstellend: bijna geen van de instellingen had vragen gesteld over rechten van arbeidsmigranten. Dat terwijl de problemen wel al jaren bekend zijn. Dit geeft pijnlijk weer waar hun prioriteiten liggen. Daarnaast kon geen van de financiële instellingen aangeven of ze hun positie gebruikt hadden om aan te dringen op compensatie voor de slachtoffers en hun families.’
Wat moet er veranderen?
‘In het rapport hebben we een aantal concrete aanbevelingen opgenomen voor financiële instellingen en voor de Europese Unie. De EU is regelgeving aan het opstellen over hoe bedrijven met mensenrechten en milieuvervuiling moeten omgaan. En tot nu toe worden banken en investeerders daarvan uitgesloten. Dat vinden wij niet terecht, ook banken, verzekeraars en pensioenfondsen moeten verplicht worden risico's voor mensenrechten van hun investeringen en leningen in kaart te brengen en actie erop te ondernemen. Iedere financiële instelling moet getoetst worden aan dezelfde, strengere regels. Indien mensenrechten, maar ook klimaatoverwegingen, niet in de regelgeving worden opgenomen zullen er nog meer slachtoffers vallen.’
Veiligheid op de werkvloer is een basisrecht, en compensatie voor wanneer het misgaat ook. Het feit dat de levens van arbeidsmigranten minder belangrijk waren dan de winsten van de investeringen is onacceptabel. Het WK is daarom mogelijk gemaakt met extreme ongelijkheid. Het evenement is een bron van entertainment voor miljoenen mensen, terwijl de mensen die het mogelijk maken lijden. Binnen Oxfam Novib werken we aan eerlijke systemen en wijzen we bedrijven en organisaties op hun verantwoording. Samen strijden we voor een een wereld waar welvaart eerlijk is verdeeld.
Vind het volledige rapport van Fair Finance International op hun website of blijf op de hoogte via Twitter, @FairFinanceInt
