Afghaanse vrouwen spelen nauwelijks een rol bij vredesproces Afghanistan
Afghaanse vrouwen blijken slechts bij een op de vijf vredesonderhandelingen over hun land aan tafel te zitten. Gevreesd wordt dat de zwaarbevochten winst op vrouwenrechten in Afghanistan onderdeel wordt van de vredesonderhandelingen met de Taliban die vandaag echt van start zijn gegaan. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van Oxfam Novib, Cordaid en InclusivePeace dat vandaag gepubliceerd wordt.
In het onderzoeksrapport, Because She Matters, zijn 67 verkennende bijeenkomsten, formele en informele onderhandelingen en internationaal gesteunde consultaties van het Afghaanse vredesproces tussen 2005 en 2020 onderzocht. Daaruit blijkt dat vrouwen in totaal slechts 15 keer aanwezig waren (22 procent), terwijl die onderhandelingen een enorme invloed kunnen hebben op de toekomst van vrouwen in Afghanistan. Zelfs wanneer vrouwen wel aan tafel zitten, is hun aantal vaak klein en bij de bijeenkomsten op hoog niveau, zoals de elf bijeenkomsten tussen de Verenigde Staten en de Taliban, waren helemaal geen vrouwen aanwezig.
Het rapport roept op om vrouwen vanaf het begin als serieuze gesprekpartners bij de onderhandelingen te betrekken en benadrukt dat vrede duurzamer is wanneer vrouwen deelnemen.
Jorrit Kamminga, beleidsmedewerker Oxfam Novib en al 15 jaar werkzaam in Afghanistan: “We zien dat een klein aantal Afghaanse vrouwen deelneemt, wat bemoedigend is, maar ze zijn niet representatief voor de diversiteit van Afghaanse vrouwen. Dit moet op alle niveaus veel beter geregeld worden bij het intra-Afghaanse vredesproces. "
In het akkoord dat in februari gesloten werd tussen de Amerikaanse regering en de Taliban, werden de rechten van vrouwen niet eens genoemd.
Jaap van Hierden, landendirecteur van Cordaid in Afghanistan waarschuwt: “Helaas zien we dat Afghaanse vrouwen vaak alleen betrokken zijn als het over vrouwenrechten gaat. Vrouwen moeten standaard worden opgenomen als onmisbare gesprekspartners bij elke fase en elk onderwerp van de onderhandelingen."
De Afghaanse regering heeft vijf vrouwen opgenomen in het onderhandelingsteam van 21 leden (24 procent), maar de Taliban niet één.
Kamminga: “De situatie is zorgwekkend. Het is goed dat er na twee decennia eindelijk een vredesproces komt, maar er zijn totaal geen garanties voor vrouwenrechten. Alles is bespreekbaar, ook de Grondwet en het toetreden van de Talibaan tot een overgangsregering. Als dat leidt tot een vrede zonder vrouwen, zal die niet lang standhouden.”
Ondanks de politieke retoriek en de toezeggingen die zijn gedaan om de rechten van vrouwen te beschermen, blijft de internationale steun voor deelname van vrouwen aan de vredesprocessen van Afghanistan mager. Dit voedt de angst dat de Afghaanse regering de vrouwenrechten van Afghaanse vrouwen kan gebruiken als wisselgeld om vrede met de Taliban te bereiken.
Noot voor redactie: Jorrit Kamminga, beleidsmedewerker Oxfam Novib en al 15 jaar werkzaam in Afghanistan, is beschikbaar voor interviews. Contact Jules van Os, persvoorlichting Oxfam Novib, 0651573683.
Het rapport is mede gebaseerd op de uitkomsten van het Broadening Participation onderzoek door Thania Paffenholz en InclusivePeace, waarin de betrokkenheid van vrouwen bij vredesprocessen en politieke transities is beoordeeld in meer dan 40 landen. Voor meer informatie: https://www.inclusivepeace.org/content/broadening-participation
