Chocoladereuzen maken miljardenwinsten terwijl cacaoboeren in Ghana steeds armer worden
De toch al lage inkomens van de Ghanese cacaoboeren zijn sinds het begin van de coronapandemie met gemiddeld 16% gedaald. Tegelijkertijd zijn de winsten op zoetwaren, waaronder veel chocoladeproducten, van Hershey, Lindt, Mondelēz en Nestlé gemiddeld met hetzelfde percentage gestegen. Deze vier grootste, beursgenoteerde chocoladefabrikanten boekten sinds het begin van de pandemie in 2020 samen bijna $ 15 miljard winst uit zoetwarenproductie. De bedrijven betaalden gemiddeld meer uit dan hun totale nettowinst, 113%, aan aandeelhouders in 2022. Dit blijkt uit het nieuwe Oxfam-rapport over de armoede van veel cacaoboeren in Ghana dat vandaag, aan de vooravond van World Fair Trade Day, gepubliceerd wordt.
"Er wordt veel geld verdiend met chocolade maar dit gaat niet op voor de meeste cacaoboeren in Ghana. Zij werken keihard, zij draaien op voor veel risico’s en ze dragen de toenemende hoge kosten voor het telen van cacao, maar ze kunnen niet eens een leefbaar inkomen verdienen voor hun gezinnen. De focus van de chocoladereuzen ligt vooral op steeds meer produceren. Maar als de boeren geen eerlijke prijs krijgen voor hun cacaobonen blijft ‘duurzame’ of ‘uitbuitingsvrije’ chocolade een doel dat we nooit gaan halen," zo stelt Ioan Nemes, hoofd private sectorwerk bij Oxfam Novib.
In het Oxfam-rapport "Towards a Living Income for Cocoa Farmers in Ghana" zijn de duurzaamheidsprogramma's van tien van de grootste chocoladefabrikanten en -handelaren die actief zijn in Ghana, tegen het licht gehouden. Hieruit blijkt dat de focus van de chocoladereuzen vooral ligt op het verhogen van de cacaoproductie. Uit Oxfams onderzoek blijkt het tegenovergestelde resultaat te zijn bereikt. De oogstopbrengsten van cacaoboeren in de toeleveringsketens van de bedrijven zijn sinds 2020 met maar liefst 25% gedaald. De strategie van de bedrijven om de productie te verhogen blijkt volledig ontoereikend voor het behalen van een leefbaar inkomen van boeren. Ook zijn de extra beloningen die deze bedrijven betalen als onderdeel van hun programma’s volstrekt onvoldoende voor de boeren om voedsel of andere basisbehoeften zoals kleding, huisvesting en medische zorg te betalen.
Uit het Oxfam-onderzoek onder meer dan 400 cacaoboeren in Ghana bleek dat hun netto-inkomen sinds 2020 met gemiddeld 16% is gedaald. Het inkomen van vrouwen is zelfs met bijna 22% gedaald. Negen op de tien boeren zeggen dat ze er slechter aan toe zijn dan voor de pandemie.
Uit eerder onderzoek blijkt dat maar liefst 90% van de Ghanese cacaoboeren geen leefbaar inkomen verdient. Ongeveer 800.000 boeren in Ghana moeten overleven van slechts $ 2 per dag. Als zij $ 2.600 meer per jaar zouden verdienen dan komt een leefbaar inkomen in zicht. Gemiddeld per chocoladereep komt dit neer op 10 dollarcent extra. Eén van de gevolgen is dat veel cacaoboeren zich gedwongen voelen om hun land te verkopen aan illegale mijnwerkers of zelf over te gaan tot vervuilende en illegale grondstoffendelving om hun inkomen aan te vullen.
‘Deze schrijnende tegenstelling tussen de schamele inkomens van de cacaoboeren en de megawinsten van de chocoladereuzen laat opnieuw zien dat de markt zelf dit niet gaat oplossen. Daarom is wetgeving op internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen noodzakelijk. Oxfam Novib roept de Nederlandse politiek op om het wetsvoorstel voor IMVO-wetgeving, dat in november 2022 is ingediend, te ondersteunen’, zo stelt Nemes.
Noot voor redactie:
Ioan Nemes, hoofd private sectorwerk bij Oxfam Novib is beschikbaar voor interviews. Contact Jules van Os, Oxfam Novib persvoorlichting, 0651573683.
Ghana produceert ongeveer 15 procent van 's werelds cacaobonen, maar ontvangt slechts ongeveer 1,5 procent, $ 2 miljard, van de geschatte jaarlijkse waarde van de chocolade-industrie van $ 130 miljard. Ongeveer 60 procent van alle cacao in de wereld gaat naar Europa.
De winsten op zoetwaren, waaronder veel chocoladeproducten, van Hershey, Lindt, Mondelēz en Nestlé zijn gemiddeld met 16 percentage gestegen sinds 2020. Deze vier grootste, beursgenoteerde chocoladefabrikanten boekten sinds het begin van de pandemie samen bijna $ 15 miljard winst uit zoetwarenproductie. Van deze vier boekte één bedrijf geen significante winst.
Zaterdag 13 mei is het World Fair Trade Day.
Vorig jaar keurde het Europees Parlement een nieuwe wet goed om de invoer in de EU van cacao en andere grondstoffen te verbieden als deze verband houden met ontbossing
Volgens de International Cocoa Organization (ICCO) is Ghana de op een na grootste producent van cacaobonen ter wereld (15 procent van de wereldproductie).
Volgens de Europese Commissie is de EU 's werelds grootste importeur van cacao, goed voor 60% van de wereldimport.
Oxfam maakt deel uit van de wereldwijde Fair Trade-beweging. Oxfam is een belangrijk onderdeel geweest van het Fair Trade-verhaal, zowel in Europa als internationaal, te beginnen in de late jaren 1950 met kleinschalige initiatieven om vluchtelingen te ondersteunen door hun ambachten te verkopen. De jaren zestig en begin jaren zeventig waren een tijd van innovatie en evolutie voor alternatief handelsbeleid en -praktijken. Gedurende deze tijd speelde Oxfam GB een pioniersrol door een van de eerste fairtrade-organisaties in Europa op te richten - een praktische demonstratie van een handelsmodel gebaseerd op 'trade, not aid'. Daarna raakten meer filialen betrokken. Naarmate nieuwe partners toetraden, evolueerden de principes van eerlijke handel en ontstonden nieuwe vormen van bestuur. Dit resulteerde in een beweging bestaande uit miljoenen aanhangers en activisten.
