Europees Parlement stemt voor beperkte IMVO-wet, nationale wetgeving nu nog harder nodig

• 1 juni 2023

Den Haag 1 juni 2023, Vandaag stemde het Europees Parlement voor een nieuwe wet voor internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen voor bedrijven (IMVO). Het EU-Parlement heeft de wet afgezwakt, waardoor het niet meer in lijn is met internationale richtlijnen van de OESO en de VN. Maar 2 procent van de Europese bedrijven valt straks onder deze wet. Het is dan ook cruciaal dat de Nederlandse regering de afspraak in het coalitieakkoord uitvoert en nu nationale IMVO-wetgeving invoert.

Bram Joanknecht, Oxfam Novib beleidsadviseur: “Het is positief dat het Europees Parlement voor deze eerste IMVO-wet heeft gestemd, maar ze heeft een kans gemist om echt impact te maken met sterke wetgeving die bedrijven verplicht om wereldwijd verantwoord te ondernemen. Oxfam Novib roept de Nederlandse overheid daarom op om nu werk te maken van nationale IMVO-wetgeving die volledig voldoet aan internationale richtlijnen.

Alhoewel het oorspronkelijke voorstel van Europarlementariër Lara Wolters er goed uitzag, heeft het Europees Parlement dit afgezwakt. Zo mist het uiteindelijke wetsvoorstel ambitie op cruciale punten: de aanpak van de klimaatcrisis is beperkt, de wet geldt beperkt voor de financiële sector en slachtoffers van misstanden door bedrijven hebben beperkte mogelijkheden om recht te halen.

Het is nu aan de EU-lidstaten, het Europees Parlement en de Europese Commissie om een definitieve wet op te stellen. Het is nog maar de vraag wat er uiteindelijk in de onderhandelingen overblijft, gelet op de eveneens zwakke positie die de Europese Raad heeft ingenomen en het ondermaatse Commissievoorstel. Om hier niet van afhankelijk te zijn dient de Nederlandse overheid zelf ambitieuze wetgeving voor bedrijven en IMVO in te voeren, zoals afgesproken in het coalitieakkoord. Deze wet moet wel volledig voldoen aan internationale standaarden van de OESO en de VN. Het initiatiefwetsvoorstel dat eind 2022 door zes partijen in de Tweede Kamer is ingediend vormt hiervoor een goed uitgangspunt.

Noot voor redactie:
Bram Joanknecht, woordvoerder Oxfam Novib, is beschikbaar voor verdere duiding. Contact Jules van Os, persvoorlichting Oxfam Novib, 0651573683.

In maart 2021 verwelkomde Oxfam het blauwdrukvoorstel van het Europees Parlement voor EU-regels voor IMVO.

In februari 2022 kwam de Europese Commissie met haar voorstel. Oxfam noemde het verre van wat nodig is.

In december 2023 werden de EU-landen het eens over hun standpunt voor deze nieuwe EU-wet. Ze verwaterden een toch al zwak voorstel van de Commissie verder af.

Nu de EU-parlementariërs het eens zijn over hun standpunt, zullen de onderhandelingen starten tussen het Europees Parlement, de EU-landen en de Commissie over de definitieve versie van de wet.

Oxfam Novib roept op tot EU due diligence regels die:

• alle bedrijven verantwoordelijk stellen voor hun impact op mens en planeet, rekening houdend met hun omvang en de risico’s van hun activiteiten.
• van toepassing is op de gehele waardeketen, wat betekent dat het betrekking moet hebben op iedereen die door de activiteiten van het bedrijf, met inbegrip van degenen die hun producten en diensten gebruiken.
• de financiële sector niet vrijuit laat gaan. Banken mogen geen investeringen in fossiele investeringen of projecten die mensenrechten schenden en de planeet vernietigen zonder verantwoordelijk worden gehouden.
• Bedrijven verantwoordelijk houdt voor hun schade aan de planeet, inclusief de impact van hun producten en uitstoot.
• Obstakels verwijdert voor slachtoffers van bedrijfsmisbruik om toegang te krijgen tot de rechter.
• De beloning van bestuurders koppelt aan verantwoord gedrag van het bedrijf.
• Bedrijven verantwoordelijk houdt als zij er niet voor zorgen dat werknemers in hun toeleveringsketens een leefbaar inkomen verdienen.

Lees de mediabriefing die voor de stemming is gepubliceerd en waarin de belangrijkste punten van het voorstel worden uiteengezet en wat EU-beleidsmakers moeten doen om het voorstel te verbeteren. De initiatiefwet van ChristenUnie, PvdA, GroenLinks, SP, D66 en Volt vind je hier.