Oxfam Novib, PAX en The Rights Forum gaan in hoger beroep tegen recente uitspraak rechtbank...
..over export van Nederlandse onderdelen voor F-35-gevechtsvliegtuigen naar Israël.
Het gerechtshof oordeelde eerder dit jaar dat iedere export van deze onderdelen met eindbestemming Israël verboden is omdat Israël het oorlogsrecht op ernstige wijze schendt. Hiermee stelde het hof de organisaties in het gelijk. Er komen echter nog steeds Nederlandse onderdelen voor F-35-gevechtsvliegtuigen via indirecte routes in Israël terecht. De organisaties menen dat de uitspraak van het hof betekent dat iédere export van Nederlandse onderdelen met eindbestemming Israël onrechtmatig is, zowel wanneer het direct via Nederland geleverd wordt, of via een omweg zoals de Verenigde Staten. Over deze laatste route ging de tweede rechtszaak en daarmee de uitspraak van 12 juli. De rechtbank heeft geoordeeld dat de route via de Verenigde Staten niet binnen de uitspraak van het gerechtshof valt.
Op 12 februari werd de staat door het gerechtshof in Den Haag opgedragen iedere uitvoer en doorvoer van F-35 onderdelen met eindbestemming Israël te staken. Oxfam Novib, PAX en The Rights Forum vinden dat levering via deze indirecte route ook onder de uitspraak van 12 februari zou moeten vallen. De rechter ging hier helaas niet in mee en koos op 12 juli voor een beperktere interpretatie van de eerdere uitspraak van het hof in Den Haag. Hij gaf hierbij aan dat het onduidelijk is of de uitspraak ook over leveringen via andere landen zoals de Verenigde Staten gaat.
Rolien Sasse, directeur van PAX: “Na de uitspraak van 12 februari heeft Nederland ‘de voordeur’ weliswaar dichtgedaan, maar ‘de achterdeur’ wagenwijd opengelaten. Wij blijven strijdbaar en vinden het onacceptabel dat de Nederlandse regering via indirecte leveringen aan Israël medeplichtig blijft aan oorlogsmisdaden. Het oordeel van het hof was wereldwijd baanbrekend. Deze principe uitspraak mag niet via geitenpaadjes worden ondermijnd.”
Onlangs voerde Israël, wederom, meerdere aanvallen uit op zogenoemde ‘veilige zones’ voor ontheemden en schoolgebouwen waarbij tientallen burgers en hulpverleners werden gedood. Bij deze en talloze andere aanvallen, waarbij in strijd met het internationaal recht burgerdoelen worden aangevallen, zijn al meer dan 38.000 Palestijnen gedood, voor het overgrote deel burgers. Onderzoekers concludeerden onlangs dat het werkelijke dodental waarschijnlijk nog veel hoger is, onder andere vanwege de inzet van honger als oorlogswapen. Dit hoge aantal burgerslachtoffers en het gruwelijke geweld van Israël tegen de Palestijnen in Gaza is mogelijk zelfs genocide, oordeelde het Internationaal Gerechtshof.
De rechtszaak in het kort
- In november 2023 spanden PAX, Oxfam Novib en The Rights Forum een rechtszaak aan tegen de Nederlandse staat om de export van onderdelen van F-35 gevechtsvliegtuigen naar Israël te stoppen.
- Op 12 februari 2024 oordeelde het gerechtshof in Den Haag dat Nederland inderdaad moet stoppen met het leveren van onderdelen voor de F-35 aan Israël.
- De Nederlandse regering besloot in cassatie te gaan, die a.s. 6 september dient voor de Hoge Raad.
- Omdat Nederlandse F-35 onderdelen indirect naar Israël blijven gaan, bijvoorbeeld via de VS, stapten wij op 27 mei 2024 opnieuw naar de rechter.
- Op 12 juli j.l. concludeerde de rechter dat uit de eerdere uitspraak van 12 februari niet blijkt dat ook deze indirecte route met eindbestemming Israël moet worden gestopt.
- Hiertegen gaan wij nu in hoger beroep.
