Nederland moet een einde eisen aan Israëls mensenrechtenschendingen bij vergadering over het EU-Israël associatieakkoord
Organisaties PAX, Save the Children, SOMO, The Rights Forum en Oxfam Novib betogen dat Nederland en de Europese Unie volgende week hun invloed moeten gebruiken om een einde te eisen aan Israëls continue mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden. Op 24 februari vindt namelijk de lang uitgestelde vergadering van het EU-Israël associatieakkoord plaats. Hier wordt de samenwerking tussen de EU en Israël besproken, waaronder op het gebied van handel, politiek en wetenschap.
Dit associatieakkoord, dat Israël allerlei handelsvoordelen geeft, stelt “respect voor mensenrechten” als grondbeginsel te hebben. Bij schendingen van mensenrechten moeten er zodoende “passende maatregelen” worden genomen totdat de verplichtingen in het verdrag worden nageleefd. De EU is Israëls grootste handelspartner en heeft daarmee potentieel behoorlijk wat gewicht om Israël tot de orde te roepen en respect voor mensenrechten af te dwingen. De aankomende vergadering is zodoende dé aangelegenheid om Israëls schendingen aan te kaarten en maatregelen te nemen.
Het is de eerste keer dat de EU en Israël de onderlinge samenwerking bespreken sinds de oorlog tegen Gaza, waarin meer dan 48.000 Palestijnen zijn gedood, grotendeels burgers. Gedurende de ongekende spiraal van Israëlisch oorlogsgeweld hebben VN-experts, het Internationaal Gerechtshof en gerenommeerde mensenrechtenorganisaties herhaaldelijk schendingen van internationaal recht door Israël gedocumenteerd. Amnesty International heeft bovendien, na maandenlang onderzoek, geconcludeerd dat er sprake is van genocide op Palestijnen in Gaza. Ook Human Rights Watch en Artsen Zonder Grenzen onderschrijven deze conclusie met eigen onderzoeken.
Daarnaast bevestigde het Internationale Gerechtshof (ICJ) in het advies van juli 2024 opnieuw dat de Israëlische bezetting in de Westelijke Jordaanoever illegaal is en in strijd is met internationaal recht. Er kan daarom geen enkele twijfel over bestaan dat Israël in strijd met de afspraken binnen het associatieakkoord handelt. De EU heeft afgelopen decennia tientallen keren dit soort verdragen met andere landen opgeschort vanwege mensenrechtenschendingen, maar nooit met Israël. Deze dubbele standaard is onacceptabel.
Minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp zou, na 16 maanden even vruchteloze als stille diplomatie, andere middelen moeten gebruiken om respect voor internationale verplichtingen te af te dwingen. De oorverdovende stilte leidt tot niets anders dan straffeloosheid waarmee Israël de rechten van Palestijnen blijft schenden. Het associatieakkoord met Israël biedt de ultieme gelegenheid om een fundamentele gedragswijziging van Israël af te dwingen, die met beide handen aangegrepen moet worden. Anders doet Nederland de zelfbenoemde titel als “hoeder van internationaal recht” nog meer geweld aan.
