Oxfam Novib waarschuwt voor meer honger, ziekten en migratie door waterschaarste
Een op de vijf waterputten die door Oxfam-ingenieurs worden geboord is droog of het water is ondrinkbaar. De toenemende wateronzekerheid, veroorzaakt door klimaatveranderingen, vormt een bedreiging voor het voortbestaan van mensen. Waterschaarste leidt tot honger, ziekten en klimaatvluchtelingen. Dit blijkt uit het nieuwe Oxfam-rapport dat vandaag gepubliceerd wordt. Oxfam Novib voert nu campagne om ervoor te zorgen dat de grootste vervuiler betaalt.
“Het wordt steeds moeilijker en kostbaarder om water te vinden in gebieden die ernstig door de klimaatcrisis zijn getroffen”, concludeert Marina van Dixhoorn, programmaleider van Oxfam Novib. Met een team reist ze momenteel door Somalië waar ze oude en mogelijke nieuwe waterputten inspecteert. Water wordt er alsmaar schaarser. “Een op de vijf putten blijkt tijdens het boren helemaal geen water te bevatten of het water is niet geschikt om te drinken.”
In het nieuwe rapport van Oxfam, Water Dilemma’s, over de groeiende watercrisis, grotendeels veroorzaakt door de uitstoot van broeikasgassen, beschrijven onderzoekers hoe klimaatveranderingen de waterveiligheid in de verschillende delen van de wereld in gevaar hebben gebracht en dat waterschaarste leidt tot meer honger, ziekten en migratie.
In de Hoorn van Afrika, waar Somalië onder valt, worden ruim 32 miljoen mensen momenteel bedreigd met hongersnood als gevolg van vijf seizoenen droogte. De voedselschaarste wordt nog eens verergerd door conflicten en armoede.
“De watercrisis vormt een van de grootste bedreigingen voor de mensheid en zal leiden tot meer honger, meer ziekte en meer klimaatvluchtelingen. Vooral de landen en gemeenschappen die het minst bijdragen aan de vervuiling worden het zwaarst getroffen”, zegt Pepijn Gerrits, directeur programma’s van Oxfam Novib. Hij bracht recent een bezoek aan Somalië.
Door de opwarming van de aarde neemt de frequentie en de ernst van rampen toe. We zullen de komende jaren vaker worden getroffen door droogte maar ook door overstromingen. Oxfam waarschuwt dat door het enorme gebrek aan investeringen in watersystemen grote delen van de wereld worden blootgesteld aan catastrofes.
De Hoorn van Afrika kampt ook met grillige weerpatronen. Er zijn periodes van langdurige droogte die worden afgewisseld met zware regenval. In Somalië stonden het afgelopen voorjaar waterputten en wc’s na overstromingen onder water. De waterputten waren niet langer bruikbaar. Het vervuilde water zorgde bovendien ook voor cholera en allerlei andere ziekten als malaria en dengue.
Het rapport schetst een somber beeld van de watercrisis niet alleen in Afrika, maar ook in het Midden-Oosten waar de regenval minder wordt. Hittegolven nemen toe waardoor de waterprijzen stijgen.
Landen in heel Azië, zoals in Pakistan in 2022, zullen vaker worden getroffen door rap smeltende gletsjers en een stijging van de zeespiegel tot mogelijk meer dan een halve meter in 2100. De levens van honderden miljoenen mensen in de kustgebieden staan op het spel.
Oxfam berekent dat door tekort aan zoet water in tien van 's werelds ergste ‘klimaat-hot-spots’ de chronische honger in 2050 met een derde zal toenemen. Nu al hebben 800 miljoen mensen nauwelijks te eten.
In de afgelopen decennia verergerde de watercrisis door slecht waterbeheer, vervuiling en overmatig gebruik van grondwater. De landen die het minst vervuilen maar wel het zwaarst door klimaatveranderingen worden getroffen kunnen niet alleen deze problemen oplossen.
"De ergste scenario’s zijn bewaarheid geworden. Door de onverminderde uitstoot van schadelijke stoffen hebben miljoenen mensen geen veilige toekomst. De politiek negeert de verslechterende watercrisis. Rijke vervuilende landen moeten hun uitstoot onmiddellijk drastisch verminderen en de waterinfrastructuur in arme gemeenschappen verbeteren”, stelt Pepijn Gerrits, directeur programma’s Oxfam Novib.
Uit het rapport blijkt ook dat rijke landen minder bereid zijn bij te dragen aan water en sanitaire voorzieningen in kwetsbare landen. Van de 3.8 miljard dollar die nodig was voor verschillende humanitaire projecten, kwam volgens de Verenigde Naties, nog geen 32 % van het benodigde bedrag bijeen.
“We zijn nog steeds in staat om de koers te wijzigen, maar we moeten snel handelen. Meer aandacht en meer investeringen zouden echt tot de absolute beleidsprioriteit van overheden moeten behoren. Rijke landen dienen dringend te voldoen aan de oproep van de Verenigde Naties om 114 miljard dollar per jaar in de water-, sanitaire en hygiënesector te investeren om levens te redden”, aldus Pepijn Gerrits, directeur programma’s van Oxfam Novib.
Noot voor de redactie:
Het Oxfam-rapport is onder embargo bijgesloten. Voor interviews zijn bereikbaar:
Pepijn Gerrits, directeur programma’s van Oxfam Novib
Marina van Dixhoorn programmaleider Oxfam Novib, vanuit Somalië
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Oxfam Novib persvoorlichting Jules van Os, persvoorlichter Oxfam Novib 0651573683
Wilma van der Maten, persvoorlichter Oxfam Novib, 06 51287965
Oxfams rapport 'Waterdilemma's' bouwt voort op bestaande wetenschappelijke literatuur en klimaatmodellen samen met getuigenissen en anekdotisch bewijs. Om de gevolgen te benadrukken van wateronzekerheid, veroorzaakt door klimaatverschillen, de voedselonzekerheid, conflicten, ontheemding en migratie, genderongelijkheid en ziekte in vier regio's (Azië; Midden-Oosten; West-Afrika; Hoorn, Oost- en Centraal-Afrika of HECA).
- Al tientallen jaren ondersteunt Oxfam miljoenen zeer kwetsbare mensen met gebrekkige water- en sanitaire voorzieningen, in samenwerking met autoriteiten, lokale partners en gemeenschappen over de hele wereld. Oxfam is een toonaangevend agentschap in de humanitaire en ontwikkelingssector voor water en sanitaire voorzieningen.
- Vorig jaar bracht Oxfam de 10 van 's werelds slechtste klimaat-hot-spots zoals in Somalië, Haïti, Djibouti, Kenia, Niger, Afghanistan, Guatemala, Madagaskar, Burkina Faso en Zimbabwe in kaart. Deze landen werden in de afgelopen twee decennia herhaaldelijk geteisterd door extreem weer. Onderzoekers van Oxfam ontdekten dat honger in deze kwetsbare landen in zes jaar tijd meer dan is verdubbeld Bron: Oxfam’s rapport ‘’Footing the Bill" Mei 2022 en het Oxfam rapport "Hunger in a Heating World" September 2022.
- Wereldwijd wordt verwacht dat in 2050 ongeveer 70 miljoen mensen meer honger zullen lijden als gevolg van klimaatverandering, waaronder 28 miljoen extra mensen in Oost- en Zuidelijk Afrika. Bron: IPRI-rapport 2022: klimaatverandering en voedselsystemen
- Slechts 32% van de wereldwijde humanitaire oproep van $ 3,8 miljard voor de WASH-sector voor 2022 werd gefinancierd. Bron: UN OCHA Financial Tracking Service.
- De SDG6 van de VN stelt dat het behalen van de doelstelling voor water, sanitaire voorzieningen en hygiëne voor 2030 een verzesvoudiging van de vooruitgang vereist.
In Oost-Afrika kampen naar schatting meer dan 32 miljoen mensen in Ethiopië (20,1 miljoen), Kenia (5,4 miljoen) en Somalië (6,6 miljoen) met een voedselcrisis ernstige honger. Bron: Ethiopisch humanitair responsplan voor 2023, Kenya's Integrated Food Security Phase Classification (IPC).
