Werkelijke waarde klimaatsteun rijke landen nog steeds maar een derde van opgegeven bedrag
De werkelijke waarde van het bedrag aan klimaatfinanciering aan ontwikkelingslanden om de klimaatcrisis aan te pakken, is slechts een derde van het gerapporteerde bedrag. Dit blijkt uit het nieuwe Oxfam rapport dat vandaag wordt gepubliceerd. De Oxfam-berekeningen zijn o.m. gebaseerd op het recente OESO-rapport van 22 september over het nakomen van de toezegging door rijke landen om jaarlijks $ 100 miljard aan klimaatfinanciering beschikbaar te stellen aan ontwikkelingslanden.
Het nieuwe Oxfam-rapport 'Climate Finance Short-Changed analyseert de $ 68,3 miljard die donoren in 2020 rapporteerden. De werkelijke waarde van deze klimaatfinanciering wordt door Oxfam geschat op slechts $21 tot 24,5 miljard dollar in 2020 als verschillende vormen van overrapportage worden afgetrokken.
70 procent ($ 48,6 miljard) van alle gerapporteerde publieke klimaatfinanciering is niet verstrekt in de vorm van giften maar in de vorm van leningen. Deze leningen dragen bij aan de groeiende schuldenlast van ontwikkelingslanden. In 2020 losten de 46 minst ontwikkelde landen 31 miljard $ aan schulden af.
“De klimaatsteun door de rijke landen blijft niet alleen achter bij de beloofde $100 miljard per jaar, de rapportages erover zijn ook erg misleidend, omdat ze vaak de verkeerde dingen op de verkeerde manier tellen. De landen overdrijven hun eigen vrijgevigheid en verdoezelen hoe weinig er werkelijk naar arme landen gaat”, zo stelt Oxfam Novib klimaatexpert Bertram Zagema.
Zo ontving Senegal, één van 's werelds meest kwetsbare landen wat betreft klimaatverandering, 85% van haar klimaatfinanciering in de vorm van leningen. Met een schuld van 62,4% van haar bruto nationaal inkomen loopt Senegal een aanzienlijk risico op een schuldencrisis.
Het rapport laat zien dat instrumenten zoals leningen tegen de nominale waarde worden gerapporteerd, waarbij terugbetalingen en andere factoren worden genegeerd. Te veel gefinancierde projecten zijn minder klimaatrelevant dan gerapporteerd. Al met al is de nettowaarde van op klimaatactie gerichte steun aanzienlijk lager dan de gerapporteerde cijfers.
“Er zijn te veel leningen aan arme landen die al worstelen met de klimaatcrisis, en die ook vaak al worstelen met een grote schuldenlast. Arme landen dwingen een lening terug te betalen om het hoofd te bieden aan een klimaatcrisis die ze nauwelijks hebben veroorzaakt, is extra oneerlijk.“
Nederland rapporteert zeer veel private investeringen als Nederlandse klimaatsteun. Voor private investeringen gelden veel van dezelfde dingen als voor leningen: de investeerders verwachten meestal winst te zullen maken.
Zagema: “Ontwikkelde landen moeten meer publieke klimaatfinanciering verstrekken in de vorm van giften in plaats van leningen. Dat is ook hard nodig om de VN- klimaattop in Egypte tot een succes te maken."
Noten voor redactie:
Bertram Zagema, Oxfam Novib klimaatexpert, is beschikbaar voor interviews, contact Jules van Os, Oxfam Novib persvoorlichting, 0651573683.
De Oxfam-analyse wordt gepubliceerd in aanloop naar VN-klimaattop in Egypte die op 7 november start. Het rapport is onderdeel van een reeks van Oxfam-rapporten die voor en tijdens deze top gepubliceerd worden.
De in 2020 gerapporteerde klimaatfinanciering van in totaal $ 83,3 miljard omvatte openbare financiering ($ 68,3 miljard), gemobiliseerde particuliere financiering ($ 13,1 miljard) en exportkredieten ($ 1,9 miljard) in 2020. Oxfam heeft de waarde van de verstrekte financiering beoordeeld, dwz het element openbare financiën. OESO (2022), Climate Finance geleverd en gemobiliseerd door ontwikkelde landen in 2016-2020: Insights from Disaggregated Analysis, Climate Finance and the USD 100 Billion Goal, OECD Publishing, Parijs, https://doi.org/10.1787/286dae5d-en
•Overrapportage van leningen stimuleert het gebruik van leningen die de klimaatfinanciering domineren. Volgens de laatste beoordeling van de OESO vormden leningen in 2019-20 71% van de openbare klimaatfinanciering, waarvan een aanzienlijk deel niet-concessioneel was. terwijl slechts 26% werd verstrekt als subsidies.OESO (2022a), Climate Finance Provided and Mobilised by Developed Countries in 2016-2020: Insights from Disaggregated Analysis, Climate Finance and the USD 100 Billion Goal, OECD Publishing, Paris.
•Het bedrag van $ 21-24,5 miljard van Oxfam omvat de geschatte werkelijke waarde van gerapporteerde klimaatfinanciering in plaats van de nominale waarde van leningen en andere niet-subsidie-instrumenten. Het verklaart ook de overrapportage van klimaatfinanciering, waarbij maatregelen ter bestrijding van klimaatverandering een onderdeel zijn van een breder ontwikkelingsproject.
•De cijfers over de schuldinstrumenten van Senegal zijn gebaseerd op klimaatfinancieringsrapporten over 2013-2018, volgens het Oxfam-rapport "Climate Finance in West Africa" uit 2022. Zie ook de OESO. (2021). Klimaatverandering: OESO DAC External Development Finance Statistics - Perspectief van de ontvanger.
.•Senegal staat op de 134e plaats van 182 landen, of in de onderste 30% wat betreft kwetsbaarheid voor klimaatverandering volgens de ND-GAIN Index.
