‘We waren zo gelukkig samen'
Ogwang deelt het verhaal van zijn vrouw Akol
27 jaar was Akol Stella Rose pas, toen ze overleed. Ze liet haar man en 4 kinderen achter. De oorzaak van haar dood heeft alles te maken met internationale belastingontwijking. Haar man Ogwang vertelt het dramatische verhaal.
‘We waren zo gelukkig samen. Als we wat geld over hadden, kochten we een fles frisdrank. Die dronken we op onder de tamarindeboom, samen met onze twee kinderen. We droomden over onze toekomst. Akol ging terug naar school om lerares te worden. We spraken af dat als zij klaar zou zijn met haar opleiding, ik ook zou gaan studeren.’
Ogwang James kijkt richting het graf van zijn vrouw Akol Stella dat naast zijn huis ligt. Foto: Emmanuel Museruka
Een goede zwangerschap
Aan het woord is Ogwang James (34), de man van Akol Stella Rose. Hij blikt terug op het moment dat zijn leven en dat van zijn kinderen voorgoed veranderde: ‘Akol werd zwanger en moest stoppen met school. De zwangerschap was niet gepland, maar we zagen uit naar de geboorte. Ze had een goede zwangerschap. Pas na de bevalling van onze tweeling ging het mis. Opeens was ze heftig aan het bloeden. Ze werd zwakker en zwakker.’
Te weinig bloed
‘In de kleine kliniek, dichtbij ons huis in Kyere, is nooit bloed beschikbaar voor transfusies. Daarom is Akol overgebracht naar een groter ziekenhuis in de stad. Maar daar was slechts één verpleegster. Zij moest eerst versterking oproepen om Akol te kunnen helpen. Ik rende naar de bloedbank. Daar was bloed, maar ze wisten niet welk type. Ik moest niet zo klagen, zeiden ze. Tegen de tijd dat Akol het bloed kreeg, had ze al te veel eigen bloed verloren. Ik zat aan haar bed toen ze rond middernacht overleed.’
Akol stierf tijdens de bevalling van haar tweeling Apio Stella Rose en Acen Florance Jannet. Ze werd het slachtoffer van het prangende tekort aan bloedtransfusies waarmee de nationale bloedbank van Uganda kampt. En ze is helaas niet de enige. Er is te weinig bloed voor kinderen met malaria, voor mensen met erfelijke bloedarmoede, voor gewonden van ongevallen of, in het geval van Akol, voor vrouwen die bloeden na hun bevalling.
Geen geld, geen bloed
Er is geen geld voor het testen van het bloed, voor het gekoelde transport naar het binnenland van Uganda, voor koelkasten in de ziekenhuizen, generators en voldoende medisch personeel. Hoewel bloed gratis beschikbaar zou moeten zijn, krijgen mensen het vaak pas na betaling. Geen geld, geen bloed. Ook krijgen mensen bloed dat niet getest is op ziektes.
Ogwang James met zijn dochtertje. Foto: Emmanuel Museruka
Gebrek aan bloedtransfusies
De crisis in de nationale bloedbank is veroorzaakt door gebrek aan investeringen door de Ugandese overheid. Dit toont aan hoe belangrijk belastinginkomsten zijn voor landen als Uganda. Door internationale belastingontwijking lopen landen als Uganda jaarlijks miljarden euro’s mis. Geld dat hard nodig is voor onder andere gezondheidszorg. Vrouwen zoals Akol sterven door gebrek aan bloedtransfusies, terwijl multinationals miljarden wegsluizen naar belastingparadijzen. Daarom strijdt Oxfam in Nederland en in Uganda tegen internationale belastingontwijking.
Druk op de overheid
Onze collega’s van Oxfam Uganda zijn onder leiding van onze lobbyist Joseph Olwenyi bezig met een campagne tegen belastingontwijking. Als dit opgelost wordt komt er veel geld beschikbaar dat de overheid moet besteden gezondheidszorg en met name het publieke bloedprogramma. Dat redt direct levens. Niet alleen moet de regering verantwoordelijkheid nemen, ook moeten multinationals hun deel gaan betalen.
Joseph in actie bij een van de regionale ziekenhuizen. Foto: Emmanuel Museruka
Winst wegsluizen
Multinationals krijgen vaak lange tijd vrijstelling of kortingen over hun belastingen. En ze maken gebruik van belastingverdragen met andere landen, zoals met Nederland, waardoor multinationals hun winsten onbelast kunnen wegsluizen. Geld dat keihard nodig is om te investeren in het onderwijs en de gezondheidszorg. Zodat verhalen als die van Akol tot het verleden behoren.
Laboratoriummedewerkster in het regionale ziekenhuis Atutur in Kumi, waar op dat moment slechts vier zakken bloed op voorraad zijn. Foto: Emmanuel Museruka
Nooit opnieuw trouwen
‘Akol overleed op 3 augustus 2016. In de twee daaropvolgende maanden verbleef de tweeling in een weeshuis totdat ik ze mee naar huis nam. Mijn buurvrouw Margret bood hulp aan toen ze zag dat ik dat nodig had. Maar ik zal niet opnieuw trouwen. Niemand kan ooit Akol Stella vervangen.’
Help mee!
Bijna 70.000 mensen hebben de petitie tegen belastingontwijking getekend. Vind jij ook dat onze overheid de Nederlandse belastingregels voor multinationals moet aanscherpen? Sluit je aan bij onze actie en strijd mee!
Stop belastingontwijking. Teken de petitie.
Op de grote foto bovenaan de pagina (vlnr): Buurvrouw Margret, die helpt met de tweeling Apio Stella Rose en Acen Florance Jannet (beiden op schoot), vader Ogwang James met het portret van zijn overleden vrouw Akol Stella Rose, hun dochter Asio Everlyn en zoon Ogwang Brain.
