Wist jij dat er achter de Zuid-Afrikaanse wijn die wij in de winkel kopen, veel leed en onrecht schuilgaat? Misbruik door boeren, uitzettingen, blootstelling aan pesticiden. Op veel grote wijnboerderijen in Zuid-Afrika zijn de arbeidsomstandigheden slecht. Zeker voor vrouwen. Met het Women on Farms Project (WFP) komen zij samen en eisen zij een eerlijk loon, veilige werkomstandigheden en politieke verandering.
Misbruik, uitbuiting en afhankelijkheid
Op veel grote wijnplantages in Zuid-Afrika werken vrouwen lange dagen voor minimale lonen. Ze hebben vaak geen toegang tot sanitaire voorzieningen, fatsoenlijke huisvesting of medische zorg. Bovendien worden ze geregeld slachtoffer van (seksueel) geweld.
Vaak werken families al generaties lang voor grote commerciële bedrijven op hetzelfde land en wonen er zelfs. Steeds vaker besluiten eigenaren dat ze de werknemers niet meer op het land willen hebben en zetten ze uit, zonder enig alternatief.
En terwijl mannen het hele jaar door mogen werken op de boerderij, worden vrouwen vaak voor maximaal zes maanden ingehuurd. Dat betekent dat zij aan het einde van het oogstseizoen geen werk en vast inkomen meer hebben. Voor hen breekt dan een onzekere periode aan, die ze moeten overbruggen met een schamele uitkering of een woekerlening. Dit maakt hen extra afhankelijk van hun mannelijke partners, die vaak ook nog eens meer verdienen. Door die afhankelijkheid zijn vrouwen minder vrij om belangrijke levensbeslissingen zelf te nemen, zoals of en wanneer ze kinderen willen. En het maakt hen kwetsbaar voor ongezonde relaties, waar misbruik op de loer ligt.
Kennis geeft kracht
De feministische organisatie Women on Farms, een project dat wordt gefinancierd door Oxfam Novib, zet zich in om een einde te maken aan deze praktijken door Zuid-Afrikaanse werkneemsters te verenigen en te versterken. Met workshops en trainingen worden deze vrouwen geïnformeerd over hun rechten. Want pas als ze weten wat hun rechten zijn, kunnen ze die opeisen.
Ze krijgen bijvoorbeeld voorlichting over hun recht op een leefbaar loon en gezondheidszorg. Maar ook leren ze wat ze kunnen doen als ze te maken krijgen met misbruik of uitbuiting, en hoe zij op hun beurt weer andere vrouwen kunnen adviseren en steunen. En ze krijgen trainingen over het opzetten van een eigen onderneming en het verbouwen van groenten en fruit. Zo verbetert hun economische positie en zijn ze minder afhankelijk van mannen.
Margrieta
Activist Magrieta: 'Vrouwen komen naar ons voor hulp'
Jarenlang werkte Magrieta Prins op wijngaarden. Ze sloot zich aan bij een vakbond en maakte zich hard voor hogere lonen, sanitair op de boerderij, schoon water en eerlijke werkomstandigheden. Toen boeren haar als onruststoker betitelden en haar niet meer wilden inhuren, ging ze aan het werk bij WFP. Nu geeft ze werkneemsters voorlichting over hun rechten en bemiddelt ze bij arbeidsconflicten.
'Ik kan me nu uitspreken tegen onrecht. En ik kom op voor vrouwenrechten. Als er iets op een boerderij gebeurt, komen vrouwen naar ons toe voor hulp. Dan stappen we op de boer af en onderzoeken we de zaak. Het is ons werk om ervoor te zorgen dat vrouwen hun baan behouden.'
Delen verbindt en versterkt
Met creatieve bijeenkomsten, waarin bijvoorbeeld wordt gewerkt met toneel en vrij schrijven, creëert WFP in al haar programma’s een veilige plek. Hier kunnen vrouwen hun persoonlijke verhaal delen. Vaak is het de eerste keer dat deze vrouwen de kans krijgen om te praten over het misbruik en de vernederingen die ze hebben doorstaan. Het delen van hun ervaringen geeft ze steun, moed en maakt ze nóg strijdbaarder.
De cirkel doorbreken
De problemen van de werkneemsters worden vaak van generatie op generatie doorgegeven. Dochters groeien op en gaan hetzelfde werk doen als hun moeder, onder dezelfde zware omstandigheden. Om deze vicieuze cirkel te doorbreken, nemen oudere vrouwen hun dochters mee naar de bijeenkomsten van WFP. Inmiddels heeft WFP een speciaal jongerenprogramma ontwikkeld. Ook organiseert WFP workshops voor jongens en mannen, die hen bewust moeten maken van hun gewelddadige gedragspatronen.
Vermogensbelasting voor de rijkste 1%
De vrouwen van WFP hebben door de jaren heen allerlei projecten opgezet. Een daarvan is de Feminist Reparations Campaign, in samenwerking met Oxfam Zuid-Afrika. Hiermee roepen ze de Zuid-Afrikaanse regering en beleidsmakers op om de rijkste 1% van Zuid-Afrikanen extra belasting te laten afdragen. Met dit geld moeten de landarbeidsters een veilige basis krijgen, met een eigen stuk grond, een vast inkomen, universele gezondheidszorg en gratis onderwijs.
Video: Vrouwen eisen eerlijke lonen en veilige werkomstandigheden
Video: allemaal samen
Vandaag de dag kan ik opstaan voor de rechten van vrouwen. Het is leuk om een activist te zijn, het is leuk om voor anderen te strijden. Want ik heb de kracht, en iedereen staat achter mij.
In deze inspirerende documentaire van de Vlaamse solidariteitsorganisatie FOS zie je hoe Women on Farms een blijvende impact maakt op het leven van Zuid-Afrikaanse werkneemsters.
Video
Op deze plek staat een YouTube video. YouTube plaatst cookies.
Als je die hier wilt bekijken, kies dan bij cookie-instellingen dat je social media cookies accepteert.
Of bekijk de video buiten deze site op YouTube.
Versterk jij de stem van deze vrouwen?
Hoewel het Women on Farms project al belangrijke successen heeft geboekt, zijn we er nog niet. Veel vrouwen op de Zuid-Afrikaanse wijngaarden hebben nog altijd te maken met financiële onzekerheid en geweld. Het is hoog tijd om deze cyclus van onrecht en geweld te doorbreken. WFP strijdt voor een rechtvaardige samenleving waarin vrouwen gelijke kansen hebben.
Sta samen met ons achter dit belangrijke project en versterk de stem van moedige vrouwen die opstaan voor hun rechten. Doneer nu!
Ja, ik help mee!
Met jouw donatie steun je de mensen die strijden voor gelijke rechten voor iedereen. Doe mee en sta ook op voor gelijkheid.
