Een sprankje hoop
Ze verwachtte wanhoop, maar vond scholen, een schilders-atelier, schoonmaakroosters en filmavonden. Allemaal door vluchtelingen zelf opgezet. Dodie Shoshan (25) werkt voor Oxfam Novib als protection officer in vijf Griekse vluchtelingenkampen. ‘Door hun energie hou ik het vol.
Dodie gaat op bezoek bij bewoners van kamp Katsikas.
Bij binnenkomst in het kamp Katsikas, in het noordwesten van Griekenland, passeert Dodie eerst een legerbarak en een schooltje. Het Griekse leger heeft de leiding in het kamp en zorgt voor maaltijden. Het schooltje is opgezet door de vijfhonderd bewoners. Ze slapen in tenten van de vluchtelingenorganisatie UNHCR, Artsen zonder Grenzen levert medische zorg en Oxfam Novib verzorgt de sanitaire voorzieningen.
Als zo veel mensen en organisaties moeten samenwerken, ontstaat er altijd wel ergens spanning, heeft Dodie gemerkt. Zo wil Oxfam de leefomstandigheden in het kamp verbeteren door de tenten op pallets te plaatsen, maar de bewoners twijfelen er over om dat te doen. Ze zijn bang dat de verhuizing ertoe leidt dat ze moeten overwinteren in het kamp. Geen fijn vooruitzicht, ook niet met pallets onder je voeten.
'Zelfs mijn kunstgebit is overboord gespoeld'
Via WhatsApp houdt Dodie doorlopend contact met de bewoners van het kamp. Ze krijgt berichtjes als een douche stuk is, maar ook als er sprake is van huiselijk geweld. Regelmatig bezoekt ze Katsikas voor ‘huisbezoeken’. Bij Ahmed Hussein en Nabiya Hadju bijvoorbeeld. Voor hun tent hebben ze een bloemen- en groentetuin aangelegd. Binnen maken kerstlichtjes het knus. Ahmed heeft zelfs een badkamer en een keuken in de tent gebouwd. Ze hebben alles bij elkaar gescharreld. ‘Tijdens de boottocht zijn al onze spullen overboord gespoeld. Zelfs mijn kunstgebit, maar wij hebben het gered’, zegt Hussein opgelucht. Het echtpaar wil hun zwangere dochter in Duitsland bereiken. ‘Ze heeft haar moeder nodig’, zegt Nabiya tegen Dodie.
Ahmed en Nabiya in hun tent die Ahmed heeft uitgebouwd met een keuken en badkamer.
Onzekerheid
‘Praten is het enige dat helpt om mensen tot rust te brengen en hun onzekerheid weg te nemen’, zegt Dodie terwijl ze door het kamp wandelt. Die onzekerheid is groot, zeker nu de deuren van Europa zo goed als dicht zijn. Na haar studie Arabisch en Farsi werkte de Schotse Dodie in Tunesië als docent Engels. Toen ze zag en hoorde dat steeds meer mensen op de vlucht zijn, wilde ze wat voor hen doen. Namens Oxfam richt zij zich op de meest kwetsbaren onder de inwoners van vijf kampen in de regio. Ze is zwaar onder de indruk van wat mensen van hun leven maken. ‘Hun vrolijkheid, hoe ze alles delen, hun creativiteit, daadkracht. Dat bewonder ik.’
Dodie in gesprek met een van de bewoners van het kamp.
'Als ik teken, voel ik dat ik besta'
In een van de uitbundigst versierde tenten woont Kawa Hadji Majid (34). De blije konijnen en hondjes op het tentdoek staan in schril contrast met wat de Koerdische Syriër in zijn schetsboek tekent. Daarin legt hij de reis van zijn vrouw, drie kinderen en hemzelf op aangrijpende wijze vast. In een van schetsen haalt hij uit naar de wereld die niet ingrijpt. Een mannetje met een wereldbol als hoofd zit te vissen in de Middellandse Zee. Het Syrische jongetje, dat vorig jaar aanspoelde in Turkije, ligt op steenworp afstand. ‘Als ik teken, voel ik dat ik besta. Ik hoop mijn werk in Europa te kunnen exposeren.’
Kawa met zijn vouw en zoontje en verschillende van zijn tekeningen.
Trage procedures
Er zit weinig schot in de asielprocedures van de kampbewoners. Als dat zo doorgaat, zullen veel van hen in Griekenland moeten overwinteren. ‘Daar zijn de kampen niet op toegerust’, waarschuwt Dodie. Oxfam blijft de druk opvoeren om de procedures sneller te laten verlopen. Dodie stopt nog even bij Ali en Nura, een Syrisch stel dat met hun dochter van twee is gevlucht. ‘Vijf maanden geleden sliepen we nog onder een stuk plastic’, zegt Ali. ‘Later werd het beter, maar we dachten dat we hier maar kort zouden zitten.’ Dat pakte anders uit. Toch kan Nura nog lachen. ‘Als ik nu aan thuis denk, dan denk ik aan deze tent.’
Donkere wolken boven het kamp. Moeten bewoners overwinteren onder tentdoek?
Oxfam Novib in Griekenland
- Grootste issues
Oxfam heeft 250 vluchtelingen in Griekenland gevraagd wat hun grootste problemen zijn. Onveiligheid, gebrek aan medische zorg, onzekerheid over hun toekomst en onduidelijkheid over rechten werden het meest genoemd. - Wat we doen
We verbeteren de leefomstandigheden in de kampen. Met schaduwnetten beschermen we mensen bijvoorbeeld tegen de zon. Daarnaast confronteren we politici met de problemen waar vluchtelingen mee kampen. Zij kunnen immers voor zekerheid zorgen.
Help mensen op de vlucht
Het leven van miljoenen mensen op de vlucht staat stil. Daarom helpen we. Door de leefomstandigheden in kampen te verbeteren en te zorgen dat vluchtelingen weer aan het werk kunnen en naar school. Help mee! Mensen op de vlucht willen nu verder met hun leven. Laat ze niet langer wachten. Geef als je kunt en help vluchtelingen vooruit.
