En we geven het regeerakkoord de score….
We hebben er lang op moeten wachten, maar daar ligt-ie dan eindelijk: het regeerakkoord. Zijn al die maanden onderhandelen het waard geweest? We nemen het resultaat op 4 thema’s onder de loep in een overzichtelijke scorekaart. Scoort het nieuwe akkoord groen, oranje of rood?
Klimaat: oranje
Het goede nieuws: Nederland committeert zich aan de VN-Klimaatakkoorden van Parijs en Glasgow eerder dit jaar, waarin het belang wordt benadrukt van de maximale temperatuurstijging van 1,5 graad. De nieuwe regering verhoogt de inzet om de klimaatcrisis aan te pakken. De coalitie streeft onder druk van D66 naar een vermindering van broeikasgassen in 2030 van ‘circa 60% in 2030’.
Helaas wordt dit percentage niet opgenomen in de Klimaatwet en is dus niet stevig verankerd; in de nieuwe Klimaatwet wordt 55% vermindering van broeikasgassen in 2030 opgenomen. Dit is ontoereikend om bij te dragen aan een maximale temperatuurstijging van 1,5 graad. Het zou daarom zinnig zijn als het percentage van 60% vermindering van broeikasgassen ook in de nieuwe Klimaatwet wordt opgenomen.
Eilandstaten in de Stille Oceaan, landen in de Sahel en Bangladesh betalen nu al een zware prijs voor het gebrek aan voldoende klimaatactie. De klimaatfinanciering voor arme landen gaat wel omhoog, maar is nog steeds te weinig. Daarbij wordt dat betaald uit het ontwikkelingsbudget, dat al bestemd was voor ontwikkelingslanden. Een sigaar uit eigen doos, dus.
Ontwikkelingsbudget: oranje
Ja, de nieuwe regering verhoogt - onder druk van met name coalitiepartners CU en D66 - het ontwikkelingsbudget met gemiddeld 388 miljoen euro per jaar: 321 miljoen in 2022 tot 556 miljoen in 2025. Maar daarmee blijft nog steeds een tekort bestaan van gemiddeld 1 miljard euro per jaar om aan de internationale afspraak te voldoen. Bovendien worden deze beperkte extra middelen ingezet om migranten op te vangen in hun eigen regio en voor klimaatfinanciering die al bestemd is voor ontwikkelingslanden, zie ook het rapportcijfer hierboven.
IMVO (internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen): groen
Hier zijn we blij mee, want we zetten ons hier al jaren voor in: de nieuwe regering heeft besloten dat er wetgeving komt om bedrijven te verplichten om mensenrechten te respecteren en het milieu niet te vervuilen. Helaas nog zonder exacte tijdlijn, maar toch een grote stap!
Vaccingelijkheid: oranje
De Tweede Kamer stemde in de zomer vóór inzet van de regering om het Europese verzet tegen de opschorting van patenten voor coronavaccins te stoppen. Spanje, Frankrijk, VS en diverse andere landen zijn voorstander van opschorting, maar de EU houdt dit tegen.
Vaccins zijn zeer ongelijk verdeeld: zo’n 80-90% van de bevolking in westerse landen is volledig gevaccineerd, in veel landen in Sub-Sahara Afrika wordt nog geen 5% gehaald. In het nieuwe regeerakkoord staat geen enkele toezegging dat Nederland zich zal inspannen voor een tijdelijke opschorting van patenten voor vaccins. De nieuwe regering belooft wel de beperkte extra middelen voor ontwikkelingssamenwerking ook deels in te zetten voor ‘extra uitgaven aan het wereldwijde vaccinatieprogramma COVAX’. Dit is zinnig, maar onvoldoende en nog geen structurele oplossing om de vaccinongelijkheid aan te pakken.
Eindoordeel: oranje.
Kortom: we zetten slechts kleine stapjes op grote internationale uitdagingen. Wij blijven dan ook hard werken en druk uitoefenen op machthebbers. Bijvoorbeeld door te werken aan een eerlijk klimaatbeleid, of door in actie te komen voor vaccingelijkheid. Zodat straks ál die thema's op groen staan.
