4 mythes over ontwikkelingssamenwerking ontkracht
4 mythes over ontwikkelingssamenwerking ontkracht
‘Geld naar ontwikkelingssamenwerking? Daar zitten Nederlanders helemaal niet op te wachten. Alles blijft toch maar plakken aan die strijkstok van hulporganisaties.’ Niet de letterlijke woorden van minister Klever van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, maar haar besluit om gigantisch te bezuinigen komt er wel op neer. We ontkrachten haar uitspraken en meer mythes rondom ons werk – om jou ervan te overtuigen: ontwikkelingssamenwerking werkt. Echt.
- Mythe 1: Nederlanders willen geen ontwikkelingssamenwerking
- Mythe 2: Het geld komt niet goed terecht, het blijft aan de strijkstok plakken
- Mythe 3: Ga waterputten slaan, dat is beter dan lobbyen
- Mythe 4: Je kunt beter in bedrijven investeren dan in ngo's
Mythe 1: Nederlanders willen geen ontwikkelingssamenwerking
“Het draagvlak voor ontwikkelingshulp en ngo’s is veel minder geworden.” (Minister Klever in de Telegraaf, 11 november)
Interessant, mevrouw Klever. Want een dag na deze uitspraak publiceerde het CBF, de onafhankelijke toezichthouder voor goede doelen, cijfers die laten zien dat het wel goed zit met dat draagvlak. In 2022 waren er ruim 4 miljoen donateurs verbonden aan ontwikkelingsorganisaties, met een gemiddelde bijdrage van €150 per jaar per donateur. 45% van de Nederlanders doet vrijwilligerswerk. ‘Deze betrokkenheid onderstreept het draagvlak en de steun vanuit de Nederlandse samenleving,’ schrijft het CBF hierover. Ook interessant: alleen wij als Oxfam Novib hebben al meer leden dan alle politieke partijen bij elkaar.
Niet alleen geven Nederlanders zelf gul: ook vinden ze dat er minimaal 1,1% van het Bruto Nationaal Inkomen besteed moet worden aan ontwikkelingssamenwerking, blijkt uit nieuw onderzoek van Motivaction. Opvallend genoeg dénken we dat dit een conservatief percentage is: de meeste Nederlanders denken dat onze regering minimaal 5% uitgeeft aan ontwikkelingshulp. In werkelijkheid is dat zelfs minder dan de 0,7% die rijke landen samen hebben afgesproken. Ook interessant: alleen wij als Oxfam Novib hebben al meer supporters dan alle politieke bij elkaar leden hebben.
Mythe 2: Het geld komt niet goed terecht
Er blijft te veel aan de strijkstok plakken van grote ngo’s, het geld moet naar lokale organisaties.
Een veelgehoorde mythe die ook minister Klever inzet als argument om flink te korten op subsidies voor ngo’s (niet-gouvernementele organisaties). Over de strijkstok zegt het CBF: ‘Organisaties in ontwikkelingssamenwerking besteden gemiddeld 90,4% van hun middelen direct aan hun doelen, wat een hoog percentage is ten opzichte van andere sectoren. Dit wijst op een effectieve toewijzing van middelen naar het gestelde doel.’ In ons geval gaat 94% van onze inkomsten direct naar ons doel: gelijkheid wereldwijd.
Begrijp ons niet verkeerd: wij vinden dat ontwikkelingshulp eindig is. We helpen met het bouwen van een sterk sociaal contract zodat landen zelfredzaam worden met een goed bestuur en eigen inkomsten om hun uitdagingen aan te pakken en voor ál hun mensen te zorgen. Maar voor tientallen landen is het nog niet zo ver. Zij kampen bijvoorbeeld met extreme armoede, voedseltekorten en de gevolgen van klimaatverandering. Wanneer Nederland investeert in ontwikkelingssamenwerking met een sterke langetermijnvisie, kunnen we samen de structurele oorzaken van deze problemen aanpakken.
We zien dat als morele plicht, van mens tot mens, maar ook als onze historische verantwoordelijkheid. Want onder meer kolonialisme heeft ervoor gezorgd dat landen zoals wij zo rijk konden worden – ten koste van armere landen. En het zijn de rijke landen die verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering waar armere landen nu de keiharde gevolgen van voelen.
Net als de minister vinden wij wél dat er meer geld moet naar lokale organisaties en gemeenschappen. Onze partnerorganisaties nemen dan ook steeds vaker de leiding, en we investeren in fondsen waarmee we bijvoorbeeld ondernemers en kleine bedrijven ondersteunen. Maar we dragen meer bij dan geld: kennis, expertise en een netwerk. Zo werken wij op regionaal niveau – wat heel effectief is, want de uitdagingen waar veel landen mee kampen houden zich niet aan landsgrenzen. Bovendien werken we samen met honderden organisaties wereldwijd, wat cruciaal is bij het oplossen van ingewikkelde, internationale kwesties. Maar geloof ons niet op ons woord: we laten ons werk graag voor zich spreken.
Partners leidend bij humanitaire hulp in Oekraïne
Partners leidend bij humanitaire hulp in Oekraïne
In Oekraïne hebben we samen met 43 partnerorganisaties ruim 2 miljoen mensen kunnen bereiken met onder meer onderdak, eten en drinken, psychosociale steun en de opvang van gevluchte mensen in buurlanden.
Daarbij zijn onze partners, die de gemeenschap en de context goed kennen én die er al werkzaam zijn, leidend: een groot deel van de financiering ging rechtstreeks naar hen. Maar in plaats van alle risico’s bij hen neer te leggen, delen we die. En waar onze partners minder ervaring hebben met humanitair werk, bieden we technische ondersteuning. Juist de samenwerking is hierbij dus cruciaal. Meer over onze hulp in Oekraïne lees je hier.
Samenwerking maakt het verschil voor vrouwen in Tsjaad
Samenwerking maakt het verschil voor vrouwen in Tsjaad
Land is een bron van leven, van inkomsten, van macht. Maar in het Centraal-Afrikaanse Tsjaad is landbezit ook een bron van ongelijkheid. Formeel recht op land en gewoonterecht overlappen, waarbij vooral vrouwen er slecht vanaf komen - zeker ten opzichte van rijke investeerders. Grote stukken land worden bovendien aangetast door klimaatverandering, waardoor schaarste en conflicten ontstaan rond natuurlijke hulpbronnen.
Het project Land-at-scale, gefinancieerd door de Nederlandse overheid, steunt onder meer Oxfam, vrouwenorganisaties en boeren- en nomadenorganisaties in hun strijd voor eerlijk landbestuur en is het belangrijkste initiatief op dit gebied. Ook biedt het project steun aan gemeenschappen in het zuiden van het land. Grote mijlpaal in 2023: het indienen van nieuw landbeleid dat luistert naar de zorgen van de bevolking, in het bijzonder gemarginaliseerde groepen. Vrouwen en jongerencoöperaties hebben meer dan 10.000 hectare aan land toegewezen gekregen, een grote stap richting gelijkheid. Ook ondersteunen we vrouwen om het land op een duurzame én winstgevende manier te bewerken, zodat ze economisch zelfstandig worden. En we brengen belanghebbenden en overheden samen om landconflicten op te lossen en economische en ecologische duurzaamheid te bevorderen.
Dit project heeft de problemen rond landbezit niet alleen op de kaart gezet, maar heeft ook gezorgd voor een domino-effect, waardoor het nieuwe beleid steeds breder gedragen wordt. Daarmee laat dit project de kracht van samenwerking zien tussen maatschappelijke organisaties, autoriteiten en de gemeenschap om duurzame verandering teweeg te brengen.
Op deze plek staat een YouTube video. YouTube plaatst cookies.Video
Als je die hier wilt bekijken, kies dan bij cookie-instellingen dat je social media cookies accepteert.
Of bekijk de video buiten deze site op YouTube.
Een eerlijk belastingsysteem – in Nigeria én wereldwijd
Een eerlijk belastingsysteem – in Nigeria én wereldwijd
Waarom belasting betalen als we er nooit iets van terugzien? Nigeriaanse marktvrouwen in Nkanu West zagen het somber in door de slecht onderhouden wegen, waardoor hun winkels slecht bereikbaar waren, en het gebrek aan openbaar vervoer, waardoor ze moesten lopen met hun handelswaar. Ondertussen betalen ze relatief meer belasting dan rijke Nigerianen en multinationals.
Virginia Obianyo pikte het niet langer en sloot zich aan bij het platform voor eerlijke belastingen, opgericht door Oxfam en partner CISLAC. Daar leerde ze hoe mensen zoals marktvrouwen de dupe zijn van het Nigernaase belastingsysteem, terwijl de economie op hen drijft.
Virginia ontdekte dat ze recht heeft om de overheid aan te spreken op wat zij met het belastinggeld doen. Samen met de marktvrouwen wist zij de gemeente ervan te overtuigen om de Eerlijke Belastingovereenkomst te tekenen die Oxfam en CISLAC hebben opgesteld. De gemeente belooft daarin om jaarlijks 20% van het belastinggeld te besteden aan voorzieningen voor de belastingbetalers. Zo’n overeenkomst is op tal van plekken in Nigeria getekend. “Nu heeft de gemeente toiletten gebouwd op de markten. We hebben water en de afvalophaling is goed geregeld. Een beetje steun van buitenaf geeft net dat zetje waardoor marktvrouwen zelf hun situatie kunnen verbeteren.”
Oxfam strijdt al jaren voor eerlijke belastingen samen met activisten en andere organisaties wereldwijd. Want een eerlijk belastingsysteem kan alleen bestaan als we de strijd internationaal voeren: door belastingparadijzen aan te pakken bijvoorbeeld, of door te pleiten voor een Europese vermogensbelasting.
Meer argumenten voor een stevig ontwikkelingsbeleid?
- Meer over waarom ngo’s een belangrijke rol spelen én wat Nederland daar zelf aan heeft, lees je hier.
- Meer feiten en fabels rondom ontwikkelingssamenwerking ontdek je in het gratis boekje ‘Voorbij de borrelpraat’.
Mythe 3: ga waterputten slaan, geen beleid beïnvloeden
Want dienstverlening is beter dan lobby.
Over die “bemoeienis” van ons met de politiek: daar is minister Klever niet over te spreken. Zij wil vooral investeren in programma’s die inzetten op dienstverlening - denk aan klassiekers als het slaan van waterputten en het geven van voedselhulp - in plaats van programma’s die zich bezighouden met lobby en beleidsbeïnvloeding.
Maar onderzoek laat juist zien dat een combinatie van lobby en dienstverlening cruciaal is om echt een verschil te maken. Neem die waterputten. Ja, het slaan van een waterput levert op korte termijn water op voor de gemeenschap. Maar wat als die leeg raakt? Wie zorgt voor goed waterbeleid, zodat er water beschikbaar blijft? Wie zorgt dat er oog is voor kwetsbare groepen voor wie zo’n put lastig te bereiken is? En wie blijft deze kritische vragen stellen? Dat is voor sommige gemarginaliseerde groepen onmogelijk in hun eigen land, terwijl zij (en wij) regionaal en internationaal hun overheid wel tot de orde kunnen roepen.
Of neem ons werk rond belastingontwijking. Een grensoverschrijdend probleem, waarbij multinationals winsten uit arme landen doorsluizen naar belastingparadijzen (zoals Nederland!), waardoor die landen de inkomsten mislopen die ze hard nodig hebben voor zorg of onderwijs. Door wereldwijd te lobbyen voor een eerlijker belastingsysteem, pakken we armoede bij de wortel aan.
Kortom: alleen door ook met politici in gesprek te gaan, kritische vragen te stellen of druk op te voeren, nationaal én internationaal, zorgen we voor blijvende oplossingen. Je richten op alleen dienstverlening is dweilen met de kraan open. Meer over waarom wij ons met de politiek bemoeien lees je hier.
Goede zorg voor mensen met een beperking - dankzij onderzoek en lobby
Goede zorg voor mensen met een beperking - dankzij onderzoek en lobby
Vrouwen met een beperking lopen in Jordanië tegen vooroordelen en discriminatie aan. Een resultaat daarvan is dat er weinig tot geen aandacht is voor de specifieke uitdagingen waar zij tegenaanlopen rondom bevallen. Tijdens de bevalling worden er beslissingen gemaakt zonder hen erbij te betrekken, medisch personeel weet niet hoe ze met beperkingen om moeten gaan, in ziekenhuizen ontbreekt het juiste materiaal.
Om dit probleem aan te pakken zijn jongeren met een beperking zelf in actie gekomen. Via ons programma rond seksuele en reproductieve rechten leerden zij hoe ze succesvol kunnen lobbyen op dit onderwerp. Vervolgens namen ze de leiding in een onderzoek, waaruit bleek dat de ziekenhuiszorg voor vrouwen met een beperking zwaar ondermaats was. In het rapport adviseerden ze dat iedere provincie minstens 2 bedden beschikbaar moeten hebben voor mensen met een beperking, die gebruikt kunnen worden voor bevallingen, operaties en onderzoeken.
Met dit rapport onder de arm startten de activisten een campagne om het beleid te beïnvloeden. En met succes! De overheid nam hun aanbevelingen rond ziekenhuisnormen over, en twee private ziekenhuizen stelden bedden beschikbaar.
Niet in elk land is het even makkelijk om je uit te spreken, zeker niet als het over onderwerpen gaat die in die samenleving gevoelig liggen. Juist daarom is dit zo’n groot succes. Bovendien laat het zien hoe internationale organisaties een belangrijke bijdrage kunnen leveren als het gaat om het beïnvloeden van beleid.
“Mensen met een beperking moeten de kans krijgen om hun leven ten volste te leven en veilig een gezin te starten.” – Ahmad, een van de jonge activisten die zich hardmaakt voor mensen met een beperking.
Mythe 4: Je kunt beter in bedrijven investeren dan in ngo’s
Minister Klever wil ontwikkelingshulp meer koppelen aan handel om zo kansen te creëren voor Nederlandse ondernemers. Maar het risico is groot dat onze bedrijven daar meer van profiteren dan de mensen daar. Ontwikkelingsimpact maken is niet het doel van bedrijven en kan belemmerd worden doordat aandeelhouders vooral winst willen maken, schrijft Partos, de brancheorganisatie voor ontwikkelingssamenwerking. Ook vergt het maken van echte impact vaak een langetermijnaanpak, wat niet per se past bij het snelle bedrijfsleven. Bovendien hebben bedrijven vaak weinig interesse om in de allerarmste landen te investeren, omdat daar niet veel voor ze te halen valt.
Natuurlijk is handel belangrijk: het zorgt voor economische groei, banen en zorgt dat landen kunnen investeren in diensten als onderwijs en zorg. Maar niet iedereen in de samenleving profiteert vanzelf van die economische groei. Het kan de ongelijkheid zelfs vergroten wanneer overheden zich niet actief inzetten om te zorgen dat ook de armsten er beter van worden. Daarom ondersteunen wij bijvoorbeeld partners in kwetsbare landen om transparantie te eisen over de uitgaven van hun overheid, en verantwoording over budgetten waar lokale of nationale overheden over beslissen. Ook zetten we onze kennis en expertise in om handels- en belastingverdragen te helpen versterken. En we steunen ondernemers en het midden-en kleinbedrijf in kwetsbare landen, want juist zij zijn de motor waarop de economie draait – niet Nederlandse bedrijven.
Ja, ik doe mee!
Met jouw donatie sta je achter de mensen die strijden voor gelijkheid wereldwijd. Sluit je vandaag nog aan.
