Een groen, eerlijk kabinet: 5 tips voor de informateur
Je rode potlood herinnert je er misschien nog aan: het waren bijzondere Tweede Kamerverkiezingen. Vanwege het coronavirus, waardoor we dat eigen potloodje kregen en voor het eerst 3 dagen konden stemmen. Maar vooral ook door andere wereldwijde uitdagingen die nú actie vereisen, zoals de klimaatcrisis en groeiende ongelijkheid. Hoog tijd dus voor een kabinet dat de uitdaging aangaat! Om de informateur te helpen bij het vormen van dat kabinet, zetten wij 5 tips op een rij.
1. Pak de klimaatcrisis aan
Klimaatverandering en de coronapandemie vormen de grootste uitdagingen van deze tijd. Maar we hebben nu de kans om sterker, weerbaarder en duurzamer uit beide crises te komen! Dat kan, als de herstelpakketten die voor de coronacrisis worden samengesteld ook bijdragen aan de strijd tegen klimaatverandering. Geen geld naar bedrijven die afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen, bijvoorbeeld. Of alleen op voorwaarde dat ze dat geld gebruiken om alternatieven te ontwikkelen.
Een groen regeerakkoord moet de basis zijn van dit kabinet. Met investeringen in duurzame energie en energiebesparing, met de snelle sluiting van kolencentrales, met nieuwe of hogere belastingen op CO2-uitstoot, vliegen en vlees. Hiermee moeten we een vermindering van de CO2-uitstoot van zeker 60% kunnen halen in 2030, zoals partijen als D66, GroenLinks en het Europees Parlement hebben voorgesteld.
Investeren in het aanpassen aan klimaatverandering levert daarnaast op de lange termijn geld op. Vooral voor ontwikkelingslanden is klimaatadaptatie enorm belangrijk, want juist zij worden zwaar getroffen door de gevolgen van klimaatverandering. Rijke landen hebben 100 miljard dollar beloofd om kwetsbare landen te ondersteunen in hun strijd tegen klimaatverandering, maar komen niet over de brug. Tijd voor rijke landen, ook Nederland, om werk te maken van klimaatfinanciering!
Tip: Streef naar 60% minder CO2-uitstoot in 2030, verhoog de belastingen op die uitstoot en gebruik een deel van de opbrengst voor klimaatadaptatie in ontwikkelingslanden.
2. Maak een einde aan belastingontwijking
Het momentum om een einde te maken aan belastingontwijking is nog nooit zo groot geweest. In verschillende partijprogramma’s, waaronder die van de grootste partijen VVD en D66, worden maatregelen in de strijd tegen belastingontwijking voorgesteld. Onder andere D66, CDA, GroenLinks en PvdA willen de winstbelasting verhogen, en dat is belangrijk om internationaal de belastingrace naar de bodem tegen te gegaan. Vrijwel alle partijen pleiten daarnaast voor het dichten van bepaalde belastinglekken. Kortom: de verwachtingen zijn hooggespannen!
Het aanpakken van belastingontwijking is cruciaal in het bestrijden van armoede, omdat juist arme landen hierdoor miljarden euro’s mislopen. Daarom de volgende tip om voorgoed een einde te maken aan Nederland belastingparadijs:
Tip: Scherp de regels aan om belastingontwijking aan te pakken en zorg dat er internationaal een hoog genoeg minimumbelastingtarief voor het belasten van winsten komt.
3. Meer geld naar ontwikkelingssamenwerking
De VVD is de grootste partij geworden, maar helaas ook de enige sleutelpartij die het budget voor ontwikkelingssamenwerking niet wil terugbrengen naar de internationale norm van 0.7% van het BNI. Dit in tegenstelling tot D66, een van de eerste partijen die ons Stembusakkoord hebben getekend. Samen met SP, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, SGP en Volt spreken zij zich uit vóór ontwikkelingssamenwerking en beloven daar genoeg geld aan toe te wijzen. Maar, the devil is in the details: wordt dit budget besteed aan de opvang van asielzoekers in Nederland, zoals nu gebeurt? En moet van dit geld ook klimaatadaptatie betaald worden?
Wij pleiten ervoor dat ontwikkelingsbudget alleen gebruikt wordt waarvoor het is bedoeld: ontwikkelingssamenwerking. Gezien de grote uitdagingen waar de wereld voor staat, zoals de coronapandemie, ongelijkheid en klimaatverandering, is dat harder nodig dan ooit. Ons aandachtspunt voor de informateur is dan ook simpel:
Tip: Investeer 0.7% van het BNI in ontwikkelingssamenwerking omdat internationale steun en samenwerking cruciaal is om armoede voorgoed uit te bannen.
4. Gelijke toegang tot vaccins
Veel partijen hebben gezien hoe afhankelijk we zijn van andere landen als het gaat om de productie van mondkapjes en beschermende kleding, maar ook van vaccins. Meer productiecapaciteit in eigen land wordt dan ook veelgenoemd in de partijprogramma’s.
Maar dat gaat ons en andere landen op korte termijn niet aan vaccins helpen. Terwijl rijke landen het merendeel van vaccins hebben opgekocht en zij de patenten van hun farmaceutische bedrijven belangrijker lijken te vinden dan internationale samenwerking, dreigt door het tekort aan vaccins in ontwikkelingslanden enorme schade te ontstaan. Mensen zullen onnodig ziek worden, het virus krijgt meer kans te muteren tot een gevaarlijkere vorm en ook economisch zal de schade verder oplopen zolang beperkingen voor internationale handel blijven bestaan. Deze tip, die een cruciaal verschil kan maken in hoe onze toekomst eruitziet, mag daarom niet ontbreken:
Tip: Stop met het beschermen van de monopolies van farmaceuten. Zorg dat patenten en kennis worden gedeeld zodat productie van vaccins wereldwijd vergroot kan worden.
5. Dwing maatschappelijk verantwoord ondernemen af
Vrijwillige maatregelen voor bedrijven om ethisch en duurzaam te ondernemen leveren te weinig resultaat op, constateert D66-minister Sigrid Kaag. Te vaak dragen ook Nederlandse bedrijven nog bij aan kinderarbeid, vervuiling, uitbuiting en corruptie. In de Europese Unie worden goede pogingen ondernomen tot Europese regelgeving voor bedrijven op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen, maar welke regels en per wanneer is niet duidelijk.
Heel positief dus dat 4 politieke partijen (Christen Unie, PvdA, GroenLinks en SP) in maart met een wetsvoorstel kwamen om bedrijven in Nederland wettelijk te verplichten om mensenrechtenschendingen en milieuschade te voorkomen bij de productie van hun goederen.
Tip: de nieuwe regering moet het wetsvoorstel voor verplicht verantwoord ondernemen opnemen in het nieuwe regeerakkoord.
