Klimaatverandering dwingt miljoenen te verhuizen
Extreem weer dwingt elk jaar 20 miljoen mensen te verhuizen. Dat worden er alleen maar meer als klimaatverandering doorgaat. Stormen, overstromingen en droogtes zijn niet nieuw, maar ze zullen wel steeds vaker voorkomen en ze worden extremer. Onze klimaatexpert Bertram Zagema is namens Oxfam bij de klimaattop in Bonn: 'Leiders moeten hun beloftes gaan waarmaken.'
Mensen moeten verhuizen omdat de zeespiegel stijgt en de plek waar ze wonen onder water komt te staan of echt niet meer veilig is. Dat geldt voor steeds meer eilandbewoners in de Stille Oceaan.
Vierde droogte op rij
Hogere temperaturen, veroorzaakt door klimaatverandering, hebben in de Hoorn van Afrika de impact van droogte verergerd. In combinatie met conflicten en onderliggende armoede en kwetsbaarheid, heeft dit ervoor gezorgd dat er in Kenia, Ethiopië en Somalië in totaal 3,7 miljoen mensen zijn verkast. De vooruitzichten voor het komende regenseizoen zijn niet goed: dat zou dan het vierde jaar op rij zijn.
Natuurgeweld
Andere mensen moeten vrij plotseling evacueren vanwege een extreme storm of overstroming – zoals we er dit jaar vaak zagen. Door overstromingen in Bangladesh, India en Nepal kwamen in augustus meer dan 1200 mensen om en kwamen 43 miljoen mensen met hun voeten, hun land of hun huizen onder water te staan. In het Caribisch gebied kwam intussen de ene na de andere krachtige orkaan langs, steevast in combinatie met aanhoudende regenbuien: Harvey, Irma, Maria.
Klimaattop
Stormen, overstromingen en droogtes zijn niet nieuw, maar ze komen wel vaker voor en de extremen zijn groter.
Bij de klimaattop in Bonn roept Oxfam op tot een wereldwijde aanpak om gedwongen migratie door klimaatverandering aan te pakken. En mensen die toch moeten vertrekken, hebben recht op hulp – klimaatverandering is tenslotte ons gezamenlijk probleem.
Bovendien zijn de mensen die de minste broeikasgassen uitstoten, de mensen die er het meeste last van hebben. De kans dat je voor extreem weer op de vlucht moet, was de afgelopen jaren vijf keer zo groot in de arme landen dan in de rijke landen.
Is er ook goed nieuws?
Behalve alle dramatische weerberichten uit zo’n beetje alle hoeken van de wereld, was er ook nog de officiële aankondiging door de Amerikaanse president Trump dat hij zijn land wil terugtrekken uit het Klimaatakkoord van Parijs. Wat heb je nog aan zo’n akkoord als een van de grootste vervuilers eruit stapt?
Het viel toen meteen al op dat andere wereldleiders hun best deden zich met nieuwe energie achter het klimaatverdrag te scharen. Ook in de Verenigde Staten ondertekent een nog steeds groeiende lijst van gouverneurs, burgemeesters, universiteiten en bedrijven een verklaring dat zij niet van plan zijn om zich aan het Akkoord van Parijs te onttrekken: ‘We are still in.’
Klimaat en het nieuwe kabinet
Het regeerakkoord van het nieuwe kabinet bevat aangescherpte doelstellingen voor het klimaatbeleid, met als doel om de rest van Europa daarin mee te krijgen. Ook introduceert het regeerakkoord een nationaal klimaatfonds voor klimaatsteun aan ontwikkelingslanden – dat wordt hoog tijd, want de ontwikkelde landen hebben gezamenlijk beloofd om vanaf 2020 $100 miljard per jaar beschikbaar te stellen en daar komt nog niet veel van terecht.
Het zijn zonder meer goede intenties, die nog wel handen en voeten moeten krijgen: hoe gaan we immers die emissies naar beneden krijgen? En hoe gaan we dat klimaatfonds vullen – met een deel van de opbrengsten van de heffingen op het vliegverkeer en het vrachtverkeer misschien?
Hoe gaat de wereld om met Trump?
Komt er meer goed nieuws uit Bonn de komende weken, als daar de Verenigde Naties bijeenkomen in de klimaattop? We mogen er niet te veel van verwachten, want er staan geen grote besluiten op de agenda. Maar het zal wel interessant worden om te zien hoe de regering-Trump en de rest van de wereld nu met elkaar om zullen gaan.
Interessant is dat Fiji de top voorzit: zo’n land dat de zeespiegelstijging aan den lijve ondervindt, en dat ook nog eens regelmatig wordt bezocht door orkanen. Laat dat aanleiding zijn om nu eens werk te maken van een mechanisme voor compensatie van door klimaatverandering veroorzaakte ‘verlies en schade’. President Bainimarama: ‘We are all in the same canoe.’
