Bestaat de klimaatpauper nog in 2050?
“Nieuw: klimaatpaupers. Arme mensen die een groot deel van hun inkomen kwijt zijn aan duurzame energie.” Uit een artikel dat de Volkskrant onlangs publiceerde, blijkt dat mensen met de laagste inkomens in Nederland relatief meer betalen voor het klimaatbeleid dan mensen met een hoger inkomen.
Deze groep arme Nederlanders zal de komende jaren verder worden benadeeld dankzij de gevolgen van klimaatverandering. Hoe dat zit? CE Delft deed onderzoek naar het effect van de omschakeling naar duurzame energie in Nederland. Ons land zal, naar aanleiding van het klimaatakkoord dat in Parijs werd gesloten, de komende jaren maatregelen doorvoeren die ertoe moeten leiden dat er in 2050 nog maar nauwelijks broeikasgas wordt uitgestoten. Goed nieuws voor het klimaat dus.
Klimaatverandering: arme Nederlanders betalen voor de gevolgen
Maar de investeringen voor al die duurzame energie, denk bijvoorbeeld aan de isolatie van (huur)woningen, kosten veel geld. Kosten die via de energierekening worden doorberekend aan ons, consumenten. En zo’n fiks hogere energierekening is niet inkomensafhankelijk. Dat betekent dat mensen met een laag inkomen in verhouding veel meer geld kwijt zijn aan (duurzame) energie dan mensen met een hoger inkomen.
Rijke mensen verbruiken veel meer energie
'Het onevenredig afwentelen van de kosten op laagbetaalden is des te oneerlijker, omdat mensen met een hoog inkomen gemiddeld meer energie verbruiken dan lage inkomens', schrijft de Volkskrant, 'Volgens het onderzoek van CE Delft verbruiken mensen met een hoog inkomen gemiddeld dubbel zoveel stroom, verstoken ze 50 procent meer gas, rijden ze 14 keer zoveel kilometers in hun auto en kopen ze 7 keer zoveel huishoudelijke producten.'
Gevolgen van klimaatverandering zijn oneerlijk verdeeld, niet alleen in Nederland
Niet alleen in Nederland verbruiken rijken meer (vuile) energie dan arme mensen. 's Werelds rijkste 10 procent produceert ongeveer de helft van de CO2-uitstoot op de wereld. De armste helft van de wereldbevolking -3,5 miljard mensen- is verantwoordelijk voor slechts 10 procent van de koolstofuitstoot wereldwijd. Maar de armste mensen op aarde hebben nu al het meeste te lijden onder de effecten van klimaatverandering.
Dit zijn de 'klimaatpaupers' van Zuidelijk Afrika
'Als droogte het huis binnenkomt, is er geen rust en vrede meer. Een hongerig mens is een boos mens.' Sifikile, 48 jaar, woont in Masvingo (Zimbabwe). Volgens de Volkskrant-dictionaire is Sifikile een 'klimaatpauper'. Vorig jaar beleefde Sifikile de ergste droogte in 35 jaar, als gevolg van El Nino . Sifikili betaalt een hoge prijs voor de gevolgen van klimaatverandering. Oogsten mislukken, vee sterft en waterbronnen raken uitgeput. Sifikile zag veel families uiteenvallen, omdat de honger te groot werd.
Duduzani (38 jaar), woont met zijn vrouw en drie kinderen in dezelfde provincie als Sifikile: 'De afgelopen jaren groeide er niets op het land. Onze kinderen moesten met honger naar school. Nu leren we dat de mais die we altijd teelden, niet tegen extreme droogte kan. We krijgen een training om andere gewassen te gebruiken, die wel bestand zijn tegen de gevolgen van klimaatverandering.'
Gevolgen van een wereldwijd probleem
Sifikile en Duduzani kunnen de gevolgen van een wereldwijd probleem niet alleen aan
Kleine boeren en boerinnen in arme landen, zoals Sifikile en Duduzani, voelen de gevolgen van klimaatverandering het meest. Een slechte oogst is funest. Een slechte oogst twee jaar op rij, zoals in zuidelijk Afrika, is een ramp. Ze doen hun best, maar Sifikile en Duduzani kunnen de zorgen van een wereldwijd probleem niet alleen dragen.
Bestaat de 'klimaatpauper' nog in 2050?
In Nederland is de 'klimaatpauper' een nieuw en schrijnend begrip. Wereldwijd betalen miljoenen arme mensen al jarenlang een veel te hoge de prijs voor de vervuiling door de rijksten op aarde. Klimaatverandering en economische ongelijkheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Milieudefensie noemde het onderzoek van CE Delft een wake up call. Wat ons betreft is het 5 voor 12. De extreme ongelijkheid in CO2-uitstoot moet stoppen. Arme en kwetsbare mensen, in ontwikkelingslanden èn in Nederland, moeten zich kunnen aanpassen zonder daar de hoogste prijs voor te betalen. Rijke, grote vervuilers moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun uitstoot. Zodat het begrip 'klimaatpauper' zo snel mogelijk weer uit onze gemeenschappelijke vocabulaire verdwijnt.
