Zin een mueslireep? Dat wordt onbetaalbaar
'Mueslirepen en granola straks onbetaalbaar door mislukte oogst’, kopt de Volkskrant. Over de boeren die deze mislukte oogst moeten dragen, wordt geen woord gerept.
Weet jij waar mueslirepen van gemaakt worden? Één van de belangrijkste bestandsdelen is de 'paranoot'. In het Engels ook wel bekend als de 'Brazil Nut'. Die gek genoeg vooral in Bolivia voorkomt. Paranoten zijn behoorlijk veeleisend. De paranoot groeit alleen:
- bij een temperatuur van 28 graden
- bij een rivierbedding
- als de rivierbedding niet overstroomt
- als er voldoende regen valt
- als de boom minimaal 15 jaar heeft kunnen groeien
- En zo kunnen we nog even doorgaan...
...want deze eisen zijn nog maar het topje van de ijsberg. Er zijn bepaalde bijen nodig om de bomen te bestuiven, specifieke orchideeën... het maakt de paranootboom ongeschikt voor teelt. Het is echt een 'natuur'boom, die hoort in het oerwoud.
Kleine dorpjes in Bolivia rapen de noten en verdienen zo hun geld. Zo ook het dorpje Riberalta. Van de 120.000 inwoners is bijna iedereen afhankelijk van de paranotenproductie voor inkomsten en werk, schrijft de Financial Times. Door het mislukken van de oogst gaan zij nu een onzekere toekomst tegemoet.
Dit jaar wisten de inwoners van Riberalta en andere dorpen namelijk maar éénderde van de normale opbrengst te rapen. Hoe komt dat?
Door El Niño is het lang droog geweest. Daar bovenop kwam de ontbossing, die de laatste jaren in het amazonegebied weer is toegenomen. Het is weliswaar verboden om de paranootboom te kappen, maar omringende bomen mogen wel gekapt worden. Dit bedreigt de diersoorten, bomen en planten, die ook het voortbestaan van de paranotenboom beschermen. En daardoor de inkomsten van ontzettend veel kleine boeren en inheemse volken van Bolivia.
Het is niet de eerste keer dat we merken dat de gevolgen van klimaatverandering vooral door de allerarmsten wordt gedragen. De grootste ontbossing wordt niet veroorzaakt door de gewone inwoner van het platteland. De grootste CO2-uitstoot net zo min. Toch zien de kleine boeren en de inheemse bevolking van Bolivia een belangrijk deel van hun inkomsten verdwijnen.
Maar daar wordt in de Volkskrant geen woord over gerept. Ze hebben het alleen over de 'supermarkten en fabrikanten die later dit jaar de gevolgen zullen merken van dit tekort', en de prijs die al zo'n 60% gestegen is. We kunnen er alleen maar naar raden of de mensen die de paranoten hebben geraapt zelf iets gemerkt hebben van deze prijsstijging.
Goed, de supermarkten en fabrikanten merken de prijsstijging in elk geval wel. En die rekenen ze ongetwijfeld weer door naar de consument. Mocht je dus toch nog muesli willen eten in het komende jaar, dan moet je rekenen op een hogere prijs in de supermarkt. Totdat de producenten alternatieven hebben gevonden natuurlijk.
Ondertussen gaan wij ook op zoek naar alternatieven. Klimaatverandering zal namelijk een steeds grotere rol spelen. Door extremer weer mislukken oogsten vaker. Vooral in armere landen, die niet de technieken, middelen en mogelijkheden hebben om met extreem weer om te gaan.
We starten met nieuwe manieren van landbouw waardoor kleine boeren wereldwijd beter kunnen omgaan met het veranderende klimaat. Door diversiteit aan te brengen in zaden en gewassen, nieuwe irrigatiesystemen en andere landbouwtrainingen. Tegelijkertijd komen we op voor de landrechten van inheemse volken en kleine boeren, zodat ze zich kunnen beschermen tegen landroof. Zo voorkomen we dat iemand een onzekere toekomst tegemoet gaat door een mislukte oogst. En zorgen we ervoor dat een verhoogde prijs voor onze mueslireep, écht het enige ongemak is.
